DE NIEUWE AMSTERDAMMER 
No.20                                                     29 November 1944
-------------------------------------------------------------------------

                             FRONTNIEUWS. Nederland.
Van de kust tot Venlo beperkt de activiteit zich tot artillerieduels en tactische luchtaanvallen op Duitsche verbindingen en hoofdkwartieren. Zoo werd Zondag een hoofdkwartier in Hilversum met 348 raketprojectielen bestookt.
Van Duitsche zijde wordt gemeld, dat generaal Dempsey alle voorbereidingen voor een groot offensief heeft getroffen.
Vrijwel de geheel West-oever van de Maas is in geallieerde handen. Bij Venlo zijn de Duitschers bezig met koortsachtige haast versterkingen aan te leggen, teneinde het den geallieerden zoo zwaar mogelijk te maken de aanval op het hart van het Ruhrgebied te beginnen.

Overige Westfront.
Ten Noorden van Aken werd de Roer op meerdere punten bereikt; Kirchberg, Koslar en Rens werden genomen. Jülich, dat door overstrooming van de Roer half onder water staat, en Lüren worden steeds meer bedreigd. Ten Z. van Aken is Hürtgen genomen.
In geheel Elzas-Lotharingen zijn de Duitschers op de terugtocht, waarbij zij door plaatselijke tegenaanvallen de Amerikaansche opmarsch zooveel mogelijk trachten te belemmeren. Gen. Patton's leger maakte vorderingen tot 12 km.
Amerikanen staan nog 9 km voor Saarlautern en 15 km voor Saarbrücken. Ten Z. van het Rhône-Rijnkanaal werd een afgesneden groep Duitschers opgeruimd; ruim 1500 gevangenen werden hierbij gemaakt. Langs den Rijn zijn de Fransche troepen in de richting Colmar 10 km gevorderd.

Luchtoorlog.
In de nacht van Maandag op Dinsdag werden Freiburg en Neusz aangevallen; Neusz stond Dinsdag geheel in vlammen. Maandag bij dag werden verkeersdoelen achter het front zeer hevig aangevallen, o.a. Offenburg en Bingen. Rijnbruggen bij Breisach en Rheinau werden vernield.
Bij de invallen van Zondag werd boven Duitsch gebied één der grootste lucht- slagen van dezen oorlog gevoerd. Ruim 500 Amerikaansche jagers werden aangevallen door 350 Duitsche. Van deze 350 werden 98 neergeschoten; Am. verliezen 13 jagers en 1 bommenwerper. Bij de aanvallen van 21 november op het Dortmund-Eemskanaal en het Mittellandkanaal werd van beide kanalen een stuk van 25 km drooggelegd. Van het eerstgenoemde werd een aquaduct volkomen vernield. Beide kanalen zijn zeer belangrijke verbindingen voor het Westfront.
Bij de aanval op München, welke de vorige week werd uitgevoerd, werden voor het eerst 6 tons bommen op een Duitsche stad geworpen. Van de aanvallende Lancasters ging geen toestel verloren.

Oostfront.
Troepen van generaal Petrow rukken in Oost-Slowakije over een front van 50 km breedte op en maakten vorderingen tot 10 km. Ten N.W. van Boedapest werd het spoorwegknooppunt Hadsan veroverd.

Verre Oosten.
Generaal Browning, de leider van de luchtlandingen bij Arnhem, is benoemd tot chef van den staf van admiraal Mountbatten. Er wordt verwacht dat hij luchtlandingen op grooten schaal zal voorbereiden.

Diversen.
Stettinius is benoemd tot plaatsvervanger van Cordeel Hull als minister van Buitenlandsche Zaken; Cordell Hull is 72 jaar en vertoeft reeds 5 weken in een ziekenhuis.
H.M. de Koningin hield gisteren een van inzicht en diepgevoelde sympathie getuigende rede tot ons land, in het bijzonder tot allen die in grooten nood zijn. Wij komen hierop in ons Vrijdagnummer nader terug.
De Engelsche regeering heeft een witboek gepubliceerd, waarin voor het eerst cijfers over de totale oorlogsinspanning van Engeland worden gegeven. O.a. wordt erin bekend gemaakt, dat meer dan 22 millioen mannen en vrouwen werden gemobiliseerd, waarvan 4.500.000 mannen voor het leger. Engeland heeft zijn geheelen export bijna opgegeven, om dezen oorlog te kunnen voeren. Per hoofd van de bevolking gerekend, heeft het Engelsche volk meer dan eenig ander volk, zich offers voor dezen oorlog getroost.

                                        -2-
              HET HACHELIJK WESTELIJK BLOK
Nieuwe persstemmen bereiken ons - zij het door het D.N.B. - over het Westelijk blok, de militaire alliantie, die men in West-Europa voorbereiden wil.
Ons wantrouwen in het D.N.B. ten spijt: er is zooveel waarschijnlijks in, dat wij het nieuwsbureau onder voorbehoud willen gelooven bij hooge uitzondering.
De New York Sun - overigens niet een blad, dat den toon aangeeft - merkt vlgs. D.N.B. op dat Amerika begint te voelen, dat de oorlog gevoerd wordt om Europa door twee mogendheden te laten beheerschen. Het blad meent, dat de voorstellen van Dumbarton Oaks eigenlijk niet eens door het Congres behandeld behoeven te worden.
Het Zweedsche blad "Svenska Dagbladet" zegt, dat Zweden en de andere Scandinavische landen er niets voor gevoelen, in een Westelijk blok tegen een Oostelijk blok betrokken te worden. Het Noorden wil niet tusschen hamer en aambeeld geraken.
Wat hiervan aan zij, indien ooit in de politiek gerechtvaardigde verwijten te maken zijn, dan zijn het wel de boven geciteerden. Terwijl Rusland meer mannen geofferd heeft, dan West-Europa ooit in het veld kan brengen; terwijl Amerika meer materiaal voor den strijd aanvoert dan West-Europa ooit geloofd had, noodig te zullen hebben, en meer mannen zendt dan Europa had durven droomen; en tenslotte: terwijl men in een strijd op leven en dood gewikkeld is om een vijand van de aarde weg te vagen; op dat oogenblik poogt men ..... niet zijn gedachten te verzamelen over een constructieven vrede, doch een alliantie in het leven te roepen, waarvan het defensieve karakter volstrekt overschaduwd wordt door een waarlijk aggressief "veiligheidsstreven".

Dit zijn harde woorden. Wij weten het. En indien het hier de beoordeeling van de wenschen onzer bondgenooten gold, die ons niet raakten, zouden zij ongeschreven blijven. Doch de zaak ligt anders.
In de eerste plaats raakt de zaak o n s. In de tweede plaats krijgt men uit voornoemd streven sterk den indruk, dat het hier niet onze bondgenooten zelf geldt, doch slechts stroomingen in de betrokken landen. Stroomingen, die op dit oogenblik meer stem hebben, dan hun toekomt, en in ieder geval stroomingen, die niet representatief zijn, of behoeven te zijn, voor de met ons verbonden landen na dezen oorlog.
Wie zijn het, die aan dit Westelijk blok werken? In Engeland hoogstens de regeering, aan wier bijdrage tot de oorlogsinspanningen men alle lof kan geven, zonder te meenen dat zij de programmatische wilsschakeering van een vredesregeering bezit. In Frankrijk viert reeds thans de "veiligheidspsychose" hoogtij en schijnen imperialisme en militaire vooringenomenheid in tijdnood te verkeeren om zich als "volkswil" te doen bestempelen.
Voor beide landen echter geldt, dat zij thans geregeerd worden door oorlogskabinetten. Zelfs indien het huidige streven naar een Westelijk blok de sympathie van de verantwoordelijke leiders der regeeringen heeft - hetgeen wij van Engeland nog niet zoo maar aannemen - dan mag niet vergeten worden, dat d e z e regeerders geroepen zijn, om den oorlog te winnen, niet om den vre de te consolideeren.
Een regeering, die een oorlog moet winnen, m o e t beperkt zijn in zijn blik, m o e t bekrompen zijn in zijn denken. Doch, een dergelijke regeering kan nimmer den constructieven wil tot opbouw en consolidatie weerspiegelen, die in vredestijd een land moet leiden.
Ook België schijnt actief te zijn. Doch het wil ons voorkomen, dat België nog niet in een stadium verkeert, dat het zelfs maar een representatieve oorlogsregeering heeft, om van een vredesregeering te zwijgen.
Niet de volkeren dus van West-Europa, doch stroomingen zijn het, die thans het onzalige Westelijk blok nastreven. Wij zeiden voorts, dat deze zaak ook daarom te belangrijk voor zwijgzaamheid is, omdat zij o n s betreft. Want ook wij liggen in West-Europa; ook wij hebben belangen bij evenwicht in de huidige oorlogviering: ook wij hangen met onze toekomst af van de verstand- houding der volkeren.

                                -3-

Welke strekking toch kan een dergelijk Westelijk blok hebben. Het is gericht of tegen Duitschland, of tegen Amerika; of tegen Rusland. Want dat het tegen iemand gericht is, behoeft geen betoog, en anderen zijn er niet, groot genoeg om zulk een krachtinspanning en zoo verstrekkende plannen te motiveeren.
Welnu: de geringe bereidheid van Amerika, zich, wanneer dan ook, van de wapenen te bedienen, is in het begin van dezen oorlog duidelijk genoeg gebleken. Duitschland zal, blijkens de verwonderlijke eenstemmigheid der betrokkenen, de eerste tientallen jaren wel geen bedreiging van welken aard ook, vormen. Tegen wie anders dan tegen Rusland kan dan dit dwaze spel gericht zijn?
Wij behooren niet tot die idealisten, die gelooven dat een bondgenoot nimmer tot vijand zou kunnen worden. Wij behooren echter tot hen, die meenen dat de doeleinden van Rusland niet territoriaal-imperialistisch zijn. Doch dat is niet de reden, waarom wij de plannen voor een Westelijk blok tactloos, ontijdig en gevaarlijk achten.
Wij willen gaarne de theoretische mogelijkheid stellen, dat Rusland Europa wil veroveren. Wat dan? Dan staat dit gevaar zoo onmiddellijk voor ons, dat geen alliantie tijdig genoeg meer opgericht kan worden. Of het ligt nog zoo ver af, dat oprichting van zulk een alliantie op dit tijdstip alleen maar de atmosfeer kan vertroebelen.
Bondgenootschappen hebben slechts dan zin, indien de partners eigenlijk geen gelijke belangen, geen gemeenschappelijken vijand hebben. Zij hebben zin, als niet vaststaat, wie er aangevallen of bedreigd zal worden. In het geval echter dat Rusland de zaak der vereenigde naties zou verraden, en aanvaller worden, hebben alle landen van West-Europa, te zamen met Amerika, hetzelfde en identieke belang; hetzelfde belang dat zij thans met Rusland heb- ben bij de nederlaag van Duitschland. En voor dat geval hebben wij aan allianties geen behoefte.
Nogmaals: Nederland had nimmer allianties, en desondanks heeft het thans alle bondgenooten, die het zich kan wenschen.

Er is nog een reden, waarom het Westelijk blok gevaarlijk is. Wij schreven het reeds vroeger: de tijd is rijp voor aaneensluiting van landen tot statengroepen. Dit rijpt in de geesten der burgers, en wat daar rijpt, kan niet worden tegengehouden.
Het Westelijk blok echter zou gemakkelijk misverstaan kunnen worden en voor de menigte der burgers de plaats gaan innemen van zulk een samensmelting.
Daartoe echter is de groepeering ongeschikt. Zulk een aaneensluiting moet gebaseerd zijn op verwantschap van karakter, ras en geschiedenis. En zij moet zich niet bepalen tot militaire samenwerking, doch het geheele gebied van economie en geestesleven, sociale geleiding en politieke vorming omvatten.
In het Westen van Europa zijn zeker landen, die voor zulk een aaneensluiting rijp zijn. Wat wij willen noemen: de Unie van Noord-West Europa (Engeland, België, Nederland, Denemarken, Noorwegen en Zweden) kan ontstaan. Andere   verbindingen blijven monsterverbonden.
De Unie van Noord-West Europa echter houdt zich niet bezig met plannen tot vernietiging der Roode legers. Als zij tot stand komt, wil zij werken aan een werkelijk nauwer verband, en werkelijk beter begrip en een werkelijk inniger verwantschap tusschen de betrokken volkeren. Haar generaals kunnen zich het hoofd breken over de vraag, hoe de legers te keeren van maarschalk Stalin of den Bey van Tunis. Haar staatslieden hebben een andere roeping.
                                -o-

Hitler heeft een helder oogenblik.
Volgens de Zweedsche pers heeft Hitler de illusie laten varen om een nieuwe orde in Europa tot stand te brengen. Het heeft lang geduurd voor de Totale tot dit inzicht gekomen is, wat ons niet verwondert, aangezien hij op school reeds achterlijk was.

                                          -4-
                         ZUIVERING DER PERS.
-Wij lezen in Parool, dat deze gegevens ontleent aan een artikel van minister Burger in de pers van bevrijd Nijmegen:

-dat de pers-zuivering geschieden zal door een commissie van 7 hoogstaande, onafhankelijke mannen van allerlei richtingen, die volgens eer en geweten te werk zullen gaan.

-dat redactie en directie in die commissie vertegenwoordigd zullen zijn.

-dat ook de bladen, die sedert 1 Jan.'43 niet meer verschijnen, doch in werkelijkheid in fusie-vorm voortgegaan zijn, onder de zuivering zullen vallen.

-dat de controle zich zal uitstrekken ook tot de directie en het aanverwante drukkersbedrijf.

-dat de commissie eventueel van bedrijven, waarvan het verder verschijnen verboden wordt, de persen en het materiaal kan vorderen.

  Zietdaar den inhoud van 's ministers plannen. Wij kunnen tevreden zijn, voor zoover zij gaan. Er is echter een punt, waarop wij de aandacht willen vestigen. Het werd hier reeds eerder besproken:
  inbeslagname van persen en materieel vormt een onvolledige en onduidelijke omschrijving van de maatregelen, die tegen het feitelijk courantenkapitaal noodig zijn. Noodig is, bij alle bladen die den vijand in de laatste jaren schandelijk gediend hebben:
  volledige  inbeslagname van het geheele instituut, met inbegrip van gebouwen, administratie, kortom overname van de geheele "krant". En zulks niet ten behoeve van deze of gene illegale publicatie, doch voor een bijzonder fonds, gewijd aan de belangen der nabestaanden van gevallen illegale strijders. Uit dit fonds moeten gegadigden de bedrijven dan maar koopen, mits zij kunnen aantoonen dal zij geen voortzetting van de oude garde der dienaren des vijands zijn.
                                      -o-

                                Ter instructie.
   Wij hebben gemerkt, dat vele mannen, die zich zullen moeten schuilhouden, wanneer razzia's aan den gang zijn, nog zeer weinig besef heb- ben van wat hun alsdan te doen staat. Wegkruipen alleen is niet voldoende.
Wanneer de Duitschers door de echtgenoote of moeder of wie dan ook wordt gezegd, dat gij er niet zijt, zorg er dan voor, dat deze mededeeling niet al te onwaarschijnlijk klinkt, doordat Uw scheerkwast op de waschtafel staat, Uw schoenen natgeregend bij de kachel staan te drogen en aan de kapstok Uw min of meer vochtige jas hangt. Zorg er tevens voor dan er geen beslapen, onafgehaald bed staat, en dat niet ergens Uw pyama slingert.
U hebt in Uw jeugd natuurlijk roodhuidenboeken gelezen; herinner U de daaruit blijkende onverbiddelijke noodzaak van het uitwisschen der sporen en vergeet vooral niet, dat de gemiddelde Duitscher een veel grooter barbaar is, dan de gemiddelde roodhuid.
Houdt het hoofd koel, Uw schuilplaats gereed en spreek over deze laatste niet met Uw vrienden en kennissen, ook al zijn die nog zoo goed. Loslippigheid heeft velen, zeer velen in het concentratiekamp of den dood gedreven. En tenslotte: MELD U NOOIT AAN!

Demagogie.
De z.g. legale pers, d.w.z. het journalistieke landverraad overschreeuwt zich de laatste dagen in hysterische razernij om het volk te suggereeren, dat er niets beter is dan een Duitsche overheersching. "Zonder eten gaat het niet", gilt "De Courant" van 28 November. En dan volgt een zware beschuldiging aan het adres der spoorwegmannen en verder aan iedereen, die niet nazistisch is. Niet gezegd wordt, dat er in Amsterdam voldoende kolen liggen om de Centrale Noord een jaar te voorzien; dat de schepen met levensmiddelen worden teruggestuurd; dat alle voorraden door de Duitschers in beslag worden genomen. Er behoeft ondanks de spoorwegstaking, die door de Nederlandsche schatkist wordt gefinancierd en niet door kapitalisten, geen gebrek, noch kolen-, gas- en electriciteitsnood te zijn in de groote steden, maar DOOR DE DUITSCHERS IS ER NOOD, alleen door hen. Zij willen de nood en den honger voor ons volk. Zij stalen ook Brabant leeg. En nu, nu hitsen de huichelaars.
Maar wij houden vol.
                                -o-