Jubelmiddag op den Dam Vrede, vreugde, vlaggen

     Woensdagmiddag op den Dam: een apotheose van het bevrijdingsfeest, een droombeeld leek het uit vroeger dagen. Eén deinende, jubelende menschenmassa, vlaggen, overal vlaggen, menschen op de daken, op alle vensterbanken, in de lantaarnpalen. Waakten of droomden wij op dezen historischen dag van de officieele plechtigheid, de huldiging van onze bevrijders.
     Een oorverdoovend gejubel begroette de autoriteiten toen zij de tribune voor het Paleis betraden. Colonel Short, de Canadeesche Stadscommandant, luitenant Colonel Bell Irving, Colonel Chidson, Kolonel Schuurman, majoor van Valkenburg, burgemeester De Boer, majoor Overhoff, zij allen hadden luide en langdurige ovaties in ontvangst te nemen. En toen ook minister-president Gerbrandy op de tribune verscheen, nam het gejuich schier geen einde.
     Een ontroerend oogenblik: het Wilhelmus. Amsterdam zong eindelijk weer het Wilhelmus - machtig en uit volle borst.
Stram stonden de miliairen, de Nederlanders onder hen zongen mee. Toen gingen de vlaggen in top: ons mooie Rood-Wit-Blauw eerst, daarna de Stars en Stripes, de Union Jack, de Canadeesche en tenslotte de Sovjet-vlag. Achtereenvolgens de volksliederen telkens besloten met één schallende jubel.
     Majoor Overhoff nam namens het strijdend gedeelte van de D.S. als eerste spreker het woord en gaf uitdrukking aan zijn ontroerende gedachten op dit grootsche oogenblik op dit historische plein en herdacht in sobere bewoordingen de gevallen strijders. De B.S. hebben thans hun zware taak volbracht, maar hebben nog, in samenwerking met de geheele bevolking, één plicht: de orde en rust te bewaren, opdat straks, als Hare Majesteit in ons midden zal zijn, Amsterdam Haar kan verwelkomen op een wijze, de hoofdstad waardig.

Van Randwijk spreekt.
     Kernachtig, zooals dat van hem verwacht kon worden, was de toespraak van den volgenden spreker, de Heer van Randwijk, voorzitter van het Amsterdamsch werkcomité der Illegaliteit. "Amsterdammers! Wij zijn vrij!" zoo riep hij uit en een daverend hoerageroep was het antwoord. Ook hij herdacht de gevallen kameraden en verzocht een minuut stilte. Vervolgens bracht hij hulde aan allen die aan het verzet hun deel hebben gehad: aan de stakers van Februari '42 en de Indonesiërs en aan vele ongenoemde anderen. Hulde bracht hij voorts aan de groote mannen die door hun geloof vertrouwen en volharding de zege hebben mogelijk gemaakt: Churchill, Stalin, Roosevelt en vooral ook aan onze groote grijze Vorstin Koningin Wilhelmina en Haar raadsman, Excellentie Gerbrandy. Tenslotte richtte hij zich rechtstreeks tot onze bevrijders: "Wij zullen voor altijd bondgenooten en vrienden zijn! Want wij hebben jaren verloren, maar wij kunnen een eeuw winnen!"
     De waarnemend burgemeester, de heer F. de Boer, betreurde het dat zijn voorganger, Dr. W. de Vlugt dit groote oogenblik niet heeft mogen heleven. De heer de Boer maakte de bevolking een compliment voor de voorbeeldige orde tijdens en na de spannende dagen van den intocht en bracht het prettig nieuwtje dat hij op het Stadhuis den eersten Frieschen schipper had ontvangen, die in Friesland verzamelde levensmiddelen kwam brengen.
     Lieutenant-colonel Bell Irving, commandeerend officier van den Seaforth Highlanders van Canada noemde het een groote onderscheiding voor zijn troepen dat zij waren uitgekozen om het geallieerde leger te vertegenwoordigen in het mooie Amsterdam.

Minister Gerbrandy.
     Nadat de heer Harrahap namens de "Perkimpunan Indonesia" uitdrukking had gegeven aan zijn hoop, dat spoedig ook ons Indië bevrijd zou zijn, besteeg Zijne Excellentie minister-president Gerbrandy het spreekgestoelte.
     De juichende menigte bracht hem ovatie op ovatie.
     "Toen wij in Mei 1940 de regeering naar Londen verplaatsten, leek de toekomst somberder dan ooit. Hare Majesteit de Koningin heeft de ballingschap getrotseerd, maar wij moesten gaan opdat de strijd kon worden voortgezet. Dank en hulde bracht spreker aan de mannen van de koopvaardij die zulke zware offers hadden gebracht voor het behoud en de redding van ons vaderland. Doch ook uw onbevreesd en ongebroken verzet heeft daaraan een groot deel gehad. Er liggen nog zware tijden voor ons en wij moeten ons gereed maken voor de groote taak die ons nog wacht, de hereeniging van Nederlandsch Indië met het bevrijde moederland.

Handteekeningen.
     Hiermede was de officieele plechtigheid geëindigd. Nog lang klonk het gejuich van de menigte, die de verschillende hoofdfiguren van dezen dag omstruwden. Vooral minister-president Gerbrandy en Colonel Short werden overstelpt niet verzoeken om hun handteekening, waaraan gul werd voldaan.
     Amsterdam viert de bevrijding verder - onvermoeid en zonder wanklank.

------------------

     Zoo kwamen onze bevrijders de stad binnen. Met groot enthousme van de bevolking werden de Canadeezen ingehaald. Een veel gezien toneeltje van de laatste dagen.

Niemand verlate zijn woonplaats
     Luitenant-Generaal Fokes, de commandant van het Eerste Canadeesche legercorps heeft een proclamatie uitgevaardigd aan de burgerbevolking van Utrecht, Noord- en Zuid-Holland, waarin hij o.a. het volgende bekend maakt:
Het Canadeesche Eerste Legercorps heeft de Duitsche strijdmacht in Nederland uitgeschakeld. Mij is de taak opgedragen de Duitsche troepen zoo snel mogelijk uit Uw land te verwijderen. Gisteren en vandaag is het militaire bestuur van de Duitschers overgenomen door Britsche, Canadeesche en Nederlandsche troepen, behoorende tot het Eerste Canadeesche Legercorps. Het is van het hoogste belang, dat de Duitschers zoo snel mogelijk uit Uw land verwijderd worden en daartoe weten alle burgers medewerken.
     Ik heb alle Duitsche strijdkrachten en burgers die tot het Duitsche leger behooren, gesteld onder de bevelen van Generaal Blakovitz en hem bevolen ze te verzamelen en voor te bereiden voor het vertrek naar Duitschland. Daartoe zal hij alle voedselvoorraden, opslagplaatsen en verkeersmiddelen, welke de Duitschers bezitten, noodig hebben. Het is noodzakelijk, dat ieder daartoe mederverking verleent en repressailles, het zich bemoeien met Duitsche transporten en verkeersmiddelen, demonstraties en dergelijke achterwege laat, waardoor het vertrek der Duitschers zou kunnen worden vertraagd.
Collaborateurs moeten zonder gebruik te maken van geweld en demonstraties gearresteerd worden.

Niemand mag zijn woonplaats verlaten, ook niet voor familiebezoek.
Zoo spoedig mogelijk zal ik op de eerste plaats voor speciale gevallen mijn bevelen geven. De aanvoer van levensmiddelen zal zonder onderbreking voortgezet worden en nog toenemen al meer brandstof vrijkomt voor het eigen verkeer in Uw land.
Zoodra het mogelijk is, zal reisgelegenheid worden ingesteld.

     Het is mij een groot genoegen in de bevrijding van Uw land te deelen.
Wij zullen alles doen om U te helpen Uw land weer in normalen staat terug te brengen en ik reken daarbij op Uw aller medewerking.

--------------------
De tram paraat
     Naar ons van ck zijde der tramdirectie te Amsterdam wordt medegedeeld is de Gemeente-tram in zooverre paraat, dat zoodra de stroomlevering weer wordt hervat, de wagens de remises onmiddellijk kunnen verlaten. -------------------

Gesprek met Excellentie Gerbrandy
     Onze speciale verslaggever is er in geslaagd temidden van de over-stelpende drukte op den Dam een kort gesprek te voeren met Zijne Excellentie, minister-president Gerbrandy, die er monter en opgewekt uitzag.
     "Wanneer verwacht U Hare Majesteit in Amsterdam?"
     "Daar is nog niets van bekend. Maar de Koningin komt beslist en zoo gauw mogelijk."
     "En de Prinses, Excellentie?"
     "Hare Koninklijke Hoogheid is op het Loo. Daar heb ik haar Zondag nog gesproken. Ook zij zal binnenkort hier komen, maar wanneer dat zal zijn, kan ik nog niet zeggen. Prins Bernhard kunt U elk oogenblik verwachten."
     "Zijn de prinsesjes ook al in Nederland?"
     "Neen, die zijn nog in Ottawa."
     "Wat is Uw indruk van dezen dag?"
     "Buitengewoon! Een bijzondere dag! De houding in Amsterdam is ongeloolijk! Amsteden geeft blijk de bevrijding, waar zoo intens naar is verlangd, wáárd te zijn!"

---------------------

Herdenking van gevallenen
     Woensdagmorgen om 10 uur vond op de Oosterbegraafplaats een massaal huldebetoon plaats, ter nagedachtenis van de gevallenen uit Mei 1940.

---------------------

Rehabilitatie
     Naar ons van de zijde der binnenlandsche strijdkrachten wordt medegedeeld, zou Mej. Marietje Meyer, Orteliusstraat 166 III ten onrechte door een volksmenigte in de Willem Schoutenstraat zijn kaal geknipt en ontzet door de binnenlandschestrijdkrachten. Mej. Meyer heeft zich - aldus de N.B.S. - niet met Duitschers misdragen.

--------------------

Maj. Gen. Templar in Amsterdam
     Maj. Gen. Templar Br. A., offices for Civil Affairs van de 21ste legergroep, bezoekt Amsterdam, Den Haag en Rotterdam met zijn officieren voor burgerlijke Zaken.
     Hij treedt in contact met de verschillende burger-autoriteiten. Zijn Aid de Camp is Capt. R. D. Wills from the Royal Staff the 1e Can. Corp.
     Gen. Templar wordt morgen ter officieele receptie verwacht bij den Burgemeester van Amsterdam.

-------------------

VIJF JAREN
     Laat ons eenige oogenblikken inkeeren tot onszelf op dezen dag, den vijfden verjaardag van het begin der namelooze verschrikking, welke over ons volk kwam.
     Vijf lange, bange jaren!
     Met het geweld zijner barbaarsche legermacht stortte het rijk van Satan zich op ons. Thans is het licht weer opgestaan; staan wij voor een nieuwe lente en strekken de zwak geworden handen jubelend naar het licht.
     De herinnering echter bleef.
     Dankbaarheid vervult ons en weemoed. Er is zooveel ondergegaan.
     Vijf jaren.

-------------------

"Werk, werk, werk !"
Rede Pres. Truiman
     Op hetzelfde omgenblik dat Churchill zijn Victory-rede uitsprak, las de president der V.S., Harry Truman een proclamatie aan het Amerikaansche volk voor.
President Truman betreurde het dat Franklin Roosevelt dezen heugelijken dag niet heeft mogen beleven. "Onze vreugde over de overwinning" zoo zeide hij o.a., "wordt getemperd door 't bewustzijn van den geweldigen prijs, dien wij hebben moeten betalen om de wereld te bevrijden van Hitler's bende. Er is droefenis en leed in vele woningen. Onze taak is nog niet afgeloopen, de overwinning is pas half behaald. Het Westen is vrij, maar het Oosten zucht nog onder de dwingelandij van de Japanners. Pas wanneer de laatste Japansche divisie onvoorwaardelijk heeft gecapituleerd, zal onze plicht vervuld zijn. Dan moeten wij gaan bouwen aan een vrede, die berust op gerechtigheid en wet. De taak die voor ons ligt is minstens even zwaar als het werk, dat nu gelukkig is volbracht. Ik doe een beroep op iederen Amerikaan om op zijn post te blijven, tot ook de laatste slag gewonnen is. Tot zoolang blijft het parool: "Werk! Werk! Werk!"
     Nadat President Truman vervolgens officieel het einde van den strijd tegen Duitschland had geproclameerd, deelde hij mede, dat Zondag 13 Mei zal gelden als officieelen dankdag.

--------------------

TOCH ZWEEDSCH BROOD
VOEDSELPAKKET ZATERDAG ?
     Het halve wittebrood van het Zweedsche Roode Kruis zal toch worden verstrekt. Waarschijnlijk zal de uitreiking Vrydag a.s. beginnen op den koopbon A 493. De aflevering van graanproducten op bon E 502 van het inlegvel is daarentegen nog uitgesteld.
     Op bon 410 kan men 250 gram peulvruchten knopen. Men dient de bonnen bij den winkelier in te leveren.
     De eerste voedseluitdeeling van de Engelsche levensmiddelen zal hoogstwaarschijnlijk Zaterdag a.s. haar beslag krijgen. Aflevering geschiedt op het door de winkeliers verstrekte ontvangstbewijs van de bestelbonnen - Roode Kruis 9de periode -mèt de koopbonnen A 492.

Nieuwe broodbon.
     De bonnen A 454, B 458 zijn aangewezen voor 400 gr. brood.      Voor zoover de bakkers over voorraden beschikken, kan reeds deze week op de nieuwe bonnen worden afgehaald.

-----------------

pag 2

Amsterdam jubelt
     Hoe groot ook de blijdschap was, toen Vrijdagavond het Duitsche capitulatiebesluit in de stad bekend werd, Zaterdag, de Zondag en vooral de Maandag legde zich een vreemde beklemming in de feestvreugde. Wij waren het grijs der Duitsche uniformen zoo meer dan zat, wij snakten naar het Canadeesche khaki....... en het kwam maar niet.
     En het was alsof zelfs de vlaggen en wimpels niet die fiere golving konden ontplooien, welke wij ons nog vaag herinnerden van voor de vijf jaar van rampspoed, die nu voorgoed tot het verleden behooren.      
Maar de stralende Meidag van Dinsdag toen onze bevrijders de stad binnetrokken, zal elkeen, die hem heeft beleeft, eeuwig in het geheugen gegrift blijven.
     Amsterdam was één opgetogen jubel; langs alle hoofdwegen stonden de menschen rijen dik geschaard om onze geallieerden toe te juichen bij hun "blijde incomste".
     Men zag niets dan vrolijke gezichten, zoowel bij bevrijders als bij bevrijden, - het ovationeele vreugdebetoon deed den soldaten kennelijk plezier.
     Op de meeste vehicles was overigens van militair maar weinig te bekennen, - daar dit volkomen schuil ging achter en onder de burgers - vooral kinderen en jonge meisjes - die de wagens bestormden als een zwerm sprinkhanen en zich verspreiden over alles wat maar eenigszins als zitplaats in aanmerking kwam.
     En zoo reden den Canadeesche tanks, wagens en motorfietsen vrijwel onafgeboken door de stad. En of het nu een colonne vrachtauto's of één enkele afgedwaalde motorfiets betrof, elk voertuig en elke man werd door de onvermoeide menigte met enthousiaste juichkreten en handgewuif begroet.
     Van het verlof om tot 11 uur in de open lucht te verblijven, werd een dankbaar gebruik gemaakt en de City vertoonde het aspect van gouden dagen van weleer. Reeds menig soldaat had blijkbaar vriendschapsbanden aangeknoopt met een Hollandsch meiske; hier deet zich het opmerkelijke feit voor, dat de vrouwelijke partner veel meer een veroveraarallure aannam, dan de mannelijke.
     Omstreeks half elf liep de stad leeg. Amsterdam wilde klaarblijkelijk graag gehoorzaam zijn. En terecht, want het dankt den huidigen bezetter een grootschen, ja een historischen dag.

-----------------

Plechtigheid ter beurze
     Ter Beurze van Amsterdam waren heden verscheidene effecthandelaren opgekomen. Niet zooreer om zaken te doen, dan wel om elkander geluk te wenschen met het feit, dat Nederland, na vijf jaren van onderdrukking, is bevrijd. De heer Overhoff, voorzitter en de Vereeniging voor den Effectenhandel, sprak de leden toe en herinnerde er aan, dat ook in de Vereeniging voor den Effectenhandel verscheidene hebben medegewerkt aan de illegaliteit, waardoor zooveel is verricht. Bij de herdenking daaraan in dit lokaal van dergelijke medewerkers memoreerde hij den heer Henri van Hall, die helaas na een arrestatie zijn leven heeft moeten inboeten. Er komt een ogenblik, zei de heer Overhoff, waarop de voorzitter verslag zal uitbrengen van hetgeen in de oorlogsjaren is verricht. Hij wees er echter op, dat hij thans Commandant is van de Binnenlandsche Strijdkrachten in Gewest X, waardoor zijn tijd grootendeels in beslag wordt genomen, maar van de taak die op hem heeft gerust hoopt hij te zijner tijd verantwoording af te leggen. Na het uitspreken van deze rede werd de heer Overhoff niet groot enthousiasme toegejuicht.

     Daarna nam de heer G. F. Bastiaans het woord, om den Voorzitter, den heer Overhoff, toe te speken. Hij zeide verheugd te zijn, uitdrukking te kunnen geven aan onze gemeenschappelijke dankbaarheid. Dat ik U toespreek, geschied op initiatief van enkele leden der Effectenbeurs en wij zijn overtuigd, daarmede de gevoelens van alle beursbezoeker te vertolken. Hij wees op de zware taak, die de Voorzitter in een noodlottig tijdsgewricht op zich had genomen en die hij met eere had vervuld en op het besef van verantwoordelijkheid, waarmede de heer Overhoff de bevoegdheden, welke hem krachtens de machtsaanmatiging waren verstrekt had gebruikt. Hij dankte voor de taaie volharding, die hij onder alle moeilijkheden was ten toon blijven spreiden. "Uw naam" aldus de heer Bastiaans, "zal met de moeilijke oorlogsjaren onzer beurs verbonden blijven."

--------------------

Leve ons Amsterdam!
Proclamatie van Burg. de Boer
     De Regeeringsgemachtigde voor Amsterdam, waarnemend Burgemeester F. de Boer, heeft de volgende proclamatie gericht tot de inwoners van de hoofdstad van Nederland:
     Stadgenooten! Wij zijn bevrijd!
     De druk van vijf jaren hard en wreede bezetting is van ons weggenomen. Wij kunnen weer ademhalen en worden niet meer als wilde beesten opgejaagd en vervolgd.
     Er is grote bewondering en dankbaarheid in ons jegens de Geallieerden en voor de daden onzer zee- land-, luchtmacht en koopvaardij, die mede, elk op haar gebied, voor onze bevrijding gestreden en gezwoegd hebben. Wij eeren de vele bewijzen van moed, beleid en trouw onzer illegale strijders op elk gebied. Met deernis denken wij aan de vele gevallen en aan hun nagelaten betrekkingen.
Laten wij nooit vergeten, dat wij een ereschuld aan hen hebben. Wij denken aan het leed van duizenden stadsgenooten, die weggesleept zijn. Wij hopen velen van hen spoedig in ons midden terug te zien en hen te kunnen helpen in hun grooten nood. Talrijken zullen echter in den vreemde, na tallooze kwellingen, een wreeden dood gestorven zijn.
     De toestand van onze burgerij is slecht. Er is geen voedsel, geen schoeisel, geen vervoergelegenheid. De haveninrichtingen zijn vernield. Het vliegveld is verwoest, de industrie is leeggeroofd en lamgelegd. Alles stelselmatig veroorzaakt door de Duitsche bezetting.
     Ondanks de langdurige ontberingen bleef echter onze geestkracht ongebroken.
     Wij Amsterdammers, zetten de tanden op elkaar en zullen geïnspireerd door het lichtende voorbeeld van onze geëerbiedigde Koningin en in haar geest eendrachtig samenwerkend, trachten Amsterdam weer tot bloei te brengen en tot een stad te maken, waarin het voor ons allen goed wonen en werken is.
     Leve onze Koningin !
     Leve ons Vaderland !
     Leve ons Amsterdam !

---------------------

Dank aan Eisenhower.
     De koning van Engeland heeft aan Generaal Eisenhower het volgende telegram verzonden:

     "Elf maanden geleden is een Engels expeditieleger onder Uw leiding het Kanaal overgestoken, de hoop van vele volkeren met zich dragend. Deze strijdmacht heeft zich van haar taak gekweten met een grondigheid, die geen enkel ander expedietieleger in de geschiedenis heeft bereikt. Uit naam van de vereenigde volkeren verzoek ik U als opperbevelhebber aan Uw soldaten over te brengen, hoe dankbaar wij zijn voor de moed en volharding, waarmede zij den vijand de algeheele overwinning hebben afgedwongen."

-----------------

Amsterdam's bestuur
     De Regerings-Gemachtigde voor Amsterdam heeft benoemd tot leden van het college van adviseurs: de heeren J. Bommer, een bekende figuur op het gebied van het woningbouwwezen; hij was sinds 1935 lid van den Gemeenteraad en sinds 1939 van de Tweede Kamer.

     B. C. Franke, van 1939 tot Febr. 1941 wethouder van Amsterdam.
     A. B. J. Prakken,, sinds '36 hoofdinspecteur van de invoerrechten en accijnzen te Amsterdam.
     Mr. A. de Roos, administrateur van de afdeeling Onderwijs ten stadhuize.
     Mr. W. F. Schokking, plaatsvervangend kantonrechter en plaatsvervangend secretaris van den Voogdijraad sinds 30 Januari 1939 lid van den Gemeenteraad.
     Mr. F. H. C. van Wijck, advocaat en Procureur.
     De Regeerings-Gemachtigde heeft bepaald, dat met ingang van heden als gemeentesecretaris wederom zal optreden Mr. S.J. van Lier, in 1940 door de Duitschers ontslagen.

-----------------

Kamer van Koophandel.
     Het Dagelijks Bestuur van de Kamer van Koophandel en Fabrieken is thands als volgt samengesteld:
     Mr. Chr. P van Eeghen, Voorzitter. J. van Hasselt, Plaatsvervangend Voorzitter. Joh. Balder, Plaatsvervangend Voorzitter. Mr. G. M. Greup, Algemeen Secretaris.

------------------

Duitsche "Lijkrede"
     De Duitsche minister van Buitenlandsche Zaken Graf Schwerin von Krosigk, heeft in een radiorede gezegd:
"Na zes jaren strijd van onvergelijkelijke hardheid en ontberingen is Duitschland voor de overweldigende overmacht der geallieerden bezweken. Verdere strijd zou onnoodig bloedvergieten en vernielingen kosten. Een regeering, die zich van zijn verantwoordelijkheid tegenover het volk bewust is, moet hieruit de consequenties durven trekken en daarom heeft de regeering de algemeene capitulatie aanvaard. De capitulatie was noodzakelijk wegens physieke en moreele instorting van Duitsland."
     Admiraal Dönitz heeft alle duikbootkommandanten gelast zich van iedere actie te onthouden.

----------------------------------------

Heden bereikte ons de verpletterende
tijding, dat op 11 April j.l. door
den vijand lafhartig te Zijpe (N.H.)
is vermoord onze innig geliefde zoon,
broeder en neef.
 ROBBERT CIJFER

Litt.Phil. Stud.
in den leeftijd van 25 j.
Uit aller naam:
A. Cijfer Jr.
Amsterdam 8 Mei 1945 Tintorettostraat 13
 S.v.p. geen bezoek.
----------------------------------------