Index-
pagina


Henri Bergson, Parijs 1859 - 1941 - Frans filosoof
Hij was professor aan het "college de France", lid van de "Academie francaise" en Nobelprijswinnaar.(1928).

Als psycholoog hield hij zich  met het innerlijk leven van de mens bezig en keerde hij zich fel tegen het kunstmatige karakter van de zuiver verstandelijke analytisch gerichte introspectie waardoor het onmogelijk is psychische verschijnselen in hun volle rijkdom te vatten. Daarom, zo zei hij, is het noodzakelijk een beroep te doen op de intu(tie, die het denkobject onmiddellijk en in zijn wezen vat. Tegenover de associatie-inzichten stelt hij de bewustzijnsstroom, het "levenselan", de creatieve ontwikkeling. In zijn pogingen om tot het authentieke gegeven door te dringen, is hij de voorloper van de modernste stromingen in de fenomenologie.

Introspectie:
Introspectie is zelfwaarnemingsmethode van bewustzijnstoestanden. "Wie zou beter mijn waarnemingen, gevoelens en dromen beter kennen dan ikzelf? Ik ben de enige getuige en ben  dankzij de introspectie in staat ze te ontleden. Van Socrates tot Bergson berustte de klassieke psychologie op de subjectieve psychologie (d.w.z. het probleem dat men zelf   geen onpartijdig waarnemer kan zijn), het probleem van een nauwkeurige kennisoverdracht als gevolg van de beperkingen van de taal en de onmogelijkheid  onbewuste verschijnselen te begrijpen; riep verzet bij sommige psychologen (de Behaviouristen), die van de psychologie een OBJECTIEVEwetenschap wilden maken en beweerden slechts belangstelling te hebben voor de waarneembare gedragingen; zo was er in hun psychologie voor de ziel geen plaats.
Ondanks deze tegenstroom speelt de introspectieve methode echter nog steeds een belangrijke rol in de huidige psychologie: ze blijft naast de gedragsobservatie en het experiment een nuttige methode.  De informatie die ze verstrekt (in de vorm van gesprekken  en vragenlijsten, die gericht zijn op een evaluatie van het ik) is n.l. van onvervangbare waarde voor de klinische psychologie.

ASSOCIATIE:
Associatie is verbinding, samenvoeging van vroegere ervaringen met huidig gedrag. Psychische verschijnselen hebben de eigenschap elkaar, onafhankelijk van de wil, op grond van bepaalde wetten, in het bewustzijn op te volgen.

18 - 01 - 1976.