Mythen

C.Joon

1985

Dit is een zo kolossaal groot studieterrein, dat het onmogelijk is in één avond hierover diepgaand te redeneren. Het kan dus slechts blijven bij het aanstippen van enkele punten.
Mythen zijn net sprookjes, heel oude VERTELSELS. Met dit verschil, dat er grote figuren in voorkomen, zoals de legendarische helden, die enorme prestaties moesten leveren zoals Herakles, Odysseus, Prometheus enz. enz., of goden en godinnen, of halfgoden en halfgodinnen, of grote heilige figuren, zoals b.v. Boeddha, omtrent wiens leven meer dan 600 verschil- lende legenden worden verteld, of Jezus Christus, de laatste grote Held, die de westerse wereld, de westerse mythologie, heeft voortgebracht.

Er zijn wetenschappers, die beweren dat sprookjes zijn afgeleid van mythen, door vereenvoudiging ten behoeve van het gewone volk. Dat zou best zo kunnen zijn, maar niet alle sprookjes ontstonden op die manier, denk maar aan het werk van Andersen. Wel is het zó, dat in sprookjes èn myth; figuren laten opdraven, die in de moderne dieptepsychologie worden aangeduid als archetypen, een soort oerbeelden, die het mensdom al sinds onheugelijke tijden kent en die, vaak nog steeds, een soort magische invloed uitoefenen. Voorbeelden : Moeder Aarde, de Grote Moeder, de Grote Vader, zon, maan, sterrenbeelden, de Held, God of Godin, naar ook de heks, en de tovenaar, slang of draak, de oude man of vrouw enz. enz. enz. Talloos zijn de oude verhalen, die een beeld ophangen van het ontstaan van heel de werkelijkheid, en aldus tevens getuigen van de onbegrensd rijke fantasie der mensen.

Zoals in het Eskimo-sprookje, dat ik vorige keer vertelde, waar het hele proces zeer kort, zeer simpel, zeer weinig gedetailleerd wordt geschetst. Het scheppingsverhaal vooraan in de Bijbel is veel uitgebreider en geeft daardoor ook veel meer gelegenheid tot kritiek, door het verstand. De mensen GELOOFDEN de verhalen, hingen waarschijnlijk ook minder aan de letter dan de tegenwoordige verstandelijk denkende mens.
Hoewel, als het oergebeuren eenmaal als verhaal bekend was, moest dat gebeuren NOODZAKELIJK telkens en telkens weer herhaald worden al was het maar in symbolische vorm. OER MOEST EEUWIG, zó beginnen de riten, de GODSDIENSTEN, met nadruk op DIENSTEN. Wat zou overigens een god zijn, die niet door de mensen aanbeden werd en aan wie de mensen geen offers zouden brengen. Net zo waardeloos als een Koning zonder land en zonder onderdanen.

Ik kan er nu alvast wel bij vertellen dat het scheppingsverhaal, zoals dat in de Bijbel gesteld is, destijds in vele tientallen variaties in omloop was in het Nabije Oosten. Wij hebben nu min of meer toevallig déze versie.
Of we nu kijken naar de oude indiaanse verhalen, of naar die uit India, of naar


2.

het Eskimo-sprookje, of naar de verhalen die bij de Lappen circuleren, of naar het Nabije Oosten, of Griekenland, dat wel de meeste en fraaiste mythen produceerde, al wil ik het mooie verhaal van Isis en Osiris uit Egypte niets tekort doen, of naar de noorse of germaanse mythen, altijd weer laten zij zien hoe DESTIJDS de mensen zichzelf en hun wereld zagen. omdat het menselijk bewustzijn een doorgaand ontwikkelingsproces is, zien we ook in de mythen ontwikkeling, groei. Dus groeien ook de goden en godinnen, en sterven event. na verloop van tijd, van veel tijd. Zo verdween b.v. de grote Wodan, ..... al hebben we hem nog !!! O, nee , hij raast niet meer me gevolg op zijn achtbenig paard Sleipnir over de wolken, bliksem en donder naar de aarde slingerend en stormen veroorzakend, nee, het is nu een bezadigde Heer geworden, die op een gewone vierbenige schimmel rijdt, en een beetje dichter bij ons, gewoon over onze daken, in een bepaalde tijd van het jaar. Hij brengt dan kadootjes voor onze kinderen. Hij heeft een lange witte baard en draagt een rode mijter. U weet nu wel wie ik bedoel.

Zoals onze tegenwoordige wetenschap een enorme specialisatie kent ontstond er ook voor de goden en godinnen, en dat waren er vele, langzamerhand specialisatie. De een schiep de wereld, de ander beheerste alleen de zee, weer een ander zorgde voor de landbouw, of voor de scheepvaart, voor de regen of voor de wind, of rolde de zon langs zijn hemelbaan. Dat wijst er op dat diverse aspekten van het menselijke psychische leven en van de natuur, uiteindelijk dus altijd div. aspekten van het geheel, van heel de kosmos inklusief de mens, in aparte figuren werden ondergebracht. Ook hier groei : de griekse godin Diana begon haar karrière als boom, werd later getekend als berin om tenslotte mensvormig te worden. De noors/germaanse mythologie is hier wel min of meer bekend en velen hebben ook wel eens wat van de griekse vernomen. Ik zal me er toe beperken iets te vertellen over algemeen gekende namen en daarna voor U de mythe van Eros en Psyche bespreken en uitleggen. Alles uiteraard zeer in het kort.

In de noordelijke streken van Europa kende men de Asen, het voornaamste godengeslacht, fel bestreden door de Wanen. Uiteindelijk sloten die 2 ploegen vrede.
Tot de Asen behoorde ook Odin, bij de Germanen Wodan genaamd, de oppergod, de alwijze schepper van al het bestaande, heerser over leven en dood, oorlog en vrede. Hij had slechts één oog, dat schitterde als de zon, du; was hij een soort zonnegod maar veel primitiever dan de egyptische Osiris. Op zijn achtbenig ros Sleipnir doorklieft hij de lucht met een groot gevolg. Zo veroorzaakt hij onweders en herfststormen. Twee raven zijn zijn boodschappers, die de wereld waarnemen en hun bevindingen aan Odin moeten melden. Grappig is dat zij Kennis en Geheugen heetten.
Yggdrasill was de heilige wereldboom, waarin Odin z'n troon had. Aan de voet daarvan was de wijsheidsbron. Een andere was Baldur, eerst god van vegetatie en


3.

de seizoenen. Lieveling van Goden en Mensen. Daarom haatte Loki hem. Loki was listig, kwaadaardig. Zijn dochter was godin van de onderwereld. Thor was god van de donder, germaanse naam Donar, die we nog terugvinden in Donderdag. Streed tegen het kwaad. Had daarbij een enorme hamer ter beschikking waarmee hij tegenstanders letterlijk op de kop kon tikken.
Elfen waren er ook, lichtende zowel als zwarte, afstotende. Freya was godin van vruchtbaarheid en liefde. Aan haar man Freyr werden in Zweden wel mensenoffers gebracht. Frigg, Freya,.. Venus , .. Vrijdag en veneri- sche ziekten. Zo ziet U dat woorden uit die oude tijden nog gebruikt worden.
Moeder Aarde heette Jörd. Nibelungen waren een dwergengeslacht, dat ergens een schat bewaakte, die door Siegfried werd veroverd. Dit is op muziek gezet nietwaar? Nixen waren watergeesten. Njord was god van vruchtbaar- heid, rijkdom en scheepvaart.
Vandaar de tegenwoordige roeivereniging Njord. En van het Walhalla hebt U ook wel eens gehoord. het was de germaanse hemel, het paradijs, waar de in de strijd gevallen helden worden opgenomen. Ze krijgen er met damesbedie- ning lekker eten en drinken en dat was voor krijgers uit die tijd al heel wat.v Ik vertelde dat Odin maar één oog had, maar ik las ergens dat hij norma; met 2 ogen was begonnen. Het tweede heeft hij ingeruild voor wijsheid, inzicht. Ook las ik eens dat hij 7 dagen en nachten aan de Wereld-Es vastgeprikt zat met z'n eigen speer, om in die spanne tijds tot inzicht te komen. Dat schijnt men dus alleen moeizaam en met flinke offers te kunnen verwerven.

De noors/germaanse mythen waren nog vrij primitief. Ik zou daarom nog wat willen rondkijken bij de oude Grieken, onze geestelijke voorvaderen, omdat zij het moderne denken startten. Zij hielden er erg veel goden en godinnen op na. Die weliswaar onsterfelijk waren, waar niet volmaakt. Zij kenden n.l. het leed niet, en dan kan men ook niet de volle vreugde kennen. Zeus, de oppergod, was een zoon van Chronos, die geen gemakkelijk heerschap was. Hij had de onhebbelijkheid zijn kinderen vlot op te eten. Doordat Zeus' moeder hem goed verstopte tot hij groot en sterk was ontsprong hij de dans. Maar let wel. Chronos was de Tijd, denk aan ons woord chronometer ! , en de tijd verzwelgt op de duur alles, nietwaar ?! Wij gebruiken nog wel uitdrukkingen, die uit die tijd gekomen zijn. Bij voorbeeld met argusogen kijken, alles heel goed in de gaten houden. Welnu, Argus zou zo'n duizend ogen gehad hebben. En dat was nuttig want hij moest de vriendin van een god bewaken. Ook hebt U wel gehoord van een Augius-stal, onvoorstelbaar vervuild. Zo erg dat geen mens hem meer kon reinigen. De grootste griekse held, Herakles, romeins Hercules, wist er raad op, eenvoudig door een rivier om te leggen, zodat die door de stal stroomde. Slim ! En wij spreken wel van een Tantalus-kwelling. Die figuur kreeg rondom water, maar niets te drinken. De goden waren verder, net als de gewone schepselen, aan het Noodlot onderworpen.


4.

En .. zij waren vaak bang voor elkaar, en speciaal voor Eros, die de romeinen Amor noemden. Zij veranderden hem verder in een piepklein kereltje, Cupido. Maar het was bij de Grieken een grote god. Een schalk, die met z'n pijl en boog goed kon schieten, en trof hij een man en een vrouw, of een god en een godin, dan moesten die met elkaar trouwen. En dat kon wel eens strijdig zijn met hun eigen plannen. Over Eros zal ik het later nog wel hebben. Zijn mama was Aphrodite, romeins Venus , die wordt genoemd de godin van de liefde, maar zij was meer van de seks en vruchtbaarheid. Aan persoonlijke liefde was het mensdom toen nog niet toe.

Als, en dat was al-weer eeuwen later, een Romein zei, dat hij van z'n vrouw hield, werd hij voor dwaas, of nog erger, uitgemaakt.
Herakles heeft 12 immens grote werken moeten verrichten. Men zegt dat Zeus hem uiteindelijk meegenomen heeft, de Olympus op. Ziet U, dat de griekse goden nog geen hemelgoden waren ? Zij woonden gewoon boven op een aardse berg, al was dat de hoogste van Griekenland, ruim 2.800 m hoog. Van daaruit maakten zij ook hun event. uitstapjes. Zeus was een potent heerschap. Hij verwekte kinderen bij 9 godinnen, ruim 20 kinderen, en verder nog zo'n 17 kinderen bij 12 aardse vrouwen. Voor die aardse vrouwen kon hij niet zo zonder meer in zijn goddelijke glans verschijnen, want dan zouden ze door die gloed verzengd worden, zoals met Semele is geschied. Dus gebruikte hij vermommingen; hij kwam als adelaar, als zwaan, als stier, of als mens.

Pallas Athene, godin der wijsheid, met als symbool de uil. De Muzen inspireren nu nog steeds onze kunstenaars. De achillespees of achilleshiel kennen we nog, de enige plek waar Achilles kwetsbaar was. Adonis, de schone jongeling. Zijn naam wordt nog gebruikt. Bij de oude Perzen kende men ook een Adonis, die jaarlijks gedood werd, en dan rouwde het volk in zijn eredienst, naar hij werd gelukkig telkens wedergeboren. wie heeft nooit aan Bacchus geöfferd ? Of is door Vrouwe Fortuna met rijkdom begiftigd ? En het woord furie kennen we ook nog. Mars was de romeinse oorlogsgod. Ik meen dat de germanen een blinde oorlogsgod hadden. Zeer treffend, want oorlog woedt in den blinde. Kent U het verhaal van het Paard van Troje? En hoorde U wel eens spreken van de Panfluit ? Pan was een herdersgod, die de mensen wel aan het schrikken maakte. Die kregen dan last van een panische angst.
Om te laten zien wat de grote mythen nu eigenlijk beduiden, psychologisch bekeken, wil ik nu graag heel in het kort de mythe vertellen van Eros en Psyche en daarna vertellen wat de moderne dieptepsychologie hierover weet te zeggen.

Psyche was een zeer schone koningsdochter. Zij had 2 oudere zusters, ook wel mooi maar niet oogverblindend. Psyche werd door een ieder bewonderd en vereerd. Men ging haar vergelijken met Aphrodite en offerde tenslotte meer aandacht enz. aan het aardse meisje dan aan de godin. Die nam dat natuurlijk niet. Dus gaf zij haar zoon Eros opdracht te zorgen dat het meisje met een foeilelijke, minderwaardige man zou trouwen. Maar Eros deed dat niet, hij werd zelf op de schoonheid verliefd.


5.

Psyche was zo mooi dat niemand haar tot vrouw durfde te vragen. Omdat het meisje dus verdriet had ging de vader naar een Orakel om om een echtgenoot te smeken.
Maar het orakel zegt dat het het kind slecht zal vergaan. Zij moet op een berg bijeen afgrond neergezet worden, en dan verlaten, en dan is het de bedoeling dat zij te pletter zal vallen. Dat zou je verwachten. Maar Zefier, de wind, draagt haar zorgvuldig naar het dal. Waar ze een pracht kasteeltje vindt, of paleisje en waar ze bediend wordt door stemmen van onzichtbare wezens. Ze heeft het er best, en het is er uiterst lux. Veel goud, zilver en edelstenen enz. 's Nachts komt er iemand in donker bij haar in bed en maakt haar tot zijn vrouw. Voor de dageraad verdwijnt de minnaar weer. En zo gaat het lange tijd. Zij mag van de echtgenoot niet uitzoeken wie hij is, hoe hij er uit ziet. Afijn, de zusters komen te weten, dat Psyche leeft en na veel smeken aan Eros mag Psyche haar zusters ontvangen. Ze onthaalt ze liefdevol, en omdat ze niet weet wie haar echtgenoot is verzint zij een verhaal. Nou ja, wie liegt moet een goed geheugen hebben. Om niet teveel risico te lopen iets geheims te verklappen stuurt ze de zusters al vrij gauw weg, rijk beladen met kostbare geschenken. De zussen zijn gruwelijk afgunstig geworden : zij, de jongste heeft een knappe man en grenzeloze rijkdom, zij de ouderen hebben minder volmaakte echtgenoten en minder weelde. Dus zinnen ze op een mogelijkheid hun zusje te straffen.
Eros waarschuwt Psyche hiervoor maar met veel smeken weet die te bereiken dat de zussen nog eens mogen komen. Die beginnen dan expres indringend over die geheimzinnige man te vragen. Om daaraan te ontkomen verzint Psyche weer een verhaal, helaas anders dan het eerste. Dus gaan de afgunstige meiden weg, vinden dat ze belogen worden enz. en zullen haar dat wel eens afleren. Dus komen ze nogmaals en vertellen dat die geheimzinnige man een monster is, dat Psyche nu verwent maar spoedig wel zal opvreten. Om dat te voorkomen moet ze gewapend met een lamp en een dolk 's nachts dat monster eens goed bekijken en z'n kop afhakken. Psyche raak totaal overstuur vreest èn bemint, maar voert het plan toch uit. D.w.z. ze kijkt bij lamplicht en ziet dan de wonderschone Eros. Zij is inmiddels in verwachting en zal dus een godenkind baren. Heerlijk. Maar door de emoties of wat dan ook valt er een droppel gloeiende olie van de lamp op de hand van Eros, die ontwaakt, ziet welke snode plannen Psyche eigenlijk had, en vliegt prompt weg. Psyche grijpt hem bij een been en wordt meegetrokken de lucht in. Eros is immers flink gevleugeld ! Totdat Psyche van vermoeidheid valt en op de grond blijft liggen. Eros zegt dan dat het haar straf zal zijn dat zij hem nooit meer zal zien. En dat de zussen die haar opgestookt hebben spoedig ook gestraft zullen worden. Dat doet Psyche trouwens zelf. Die bezoekt hen, zegt dat Eros haar misdadige plan had bemerkt en nu zei dat hij wel met haar zuster zou trouwen. Die, vol hebzucht enz. direkt op weg. Maar nu is er geen Zefier om haar op te vangen en zij stort te pletter in de afgrond. Zo ook kort daarna de tweede.


6.

Dan reist Psyche verder, alle landen door, om haar echtgenoot te zoeken. Na geruime tijd komt zij bij een huis, met daarin zaden, landbouwwerktuigen enz., Het huis van de godin van de landbouw Demeter. Daar ruimt ze alles netjes op en vraagt om hulp. Demeter wil die wel bieden maar kan het niet doen omdat zij familie is Aphrodite en daar geen ruzie mee kan riskeren. Weer later komt zij bij een vreemde gevormde tempel, die de woning blijkt te zijn van Hera, de vrouw van Zeus. Maar wegens de familiebanden enz. kan die ook niet helpen. Psyche radeloos.

Inmiddels is Eros, gewond, gevlogen naar het huis van zijn moeder, Aphrodite, en ligt daar te jammeren. Een vogel gaat naar de godin en vertelt wat er aan de hand is. Die op hoge benen naar huis, zij zat net zo lekker in het bad in zee.
Zij is zeer boos, kan het niet uitstaan dat Eros zich aan een privéliefde heeft gewaagd, zij immers is godin van de liefde en wist hier niets van, en bovendien geldt deze liefde van Eros haar rivale in schoonheid. Zij laat Eros straffen en gevangenzetten in haar paleis. Psyche weet niet meer waar ze wel hulp zou kunnen verwachten, want zij weet wel dat de godinnen niet kunnen helpen en haar zeiden dat Aphrodite van plan is haar zwaar te straffen, omdat zij haar zoon verleid zou hebben. Ten einde raad neemt zij alle moed, de moed der wanhoop, bijeen en besluit dan maar rechtstreeks naar het paleis van Aphrodite te gaan. In de eerste plaats om te proberen de woede van de godin wat te temperen, anders de straf maar te ondergaan, en als die haar dood mocht betekenen, zou het ook het einde van haar ellendig, eenzaam, bestaan betekenen. De godin ontvangt haar razend, laat haar kwellen en vernederen, en geeft haar dan een opdracht : zaden sorteren, een massa, veel te veel voor één mens. Psyche begint er dan o; maar niet aan. Dan komen er mieren, die het karwei voor haar klaren.

Als Aphrodite 's avonds komt kijken is het voor elkaar. Maar er volgt geen beloning of zo iets. De volgende dag krijgt Psyche een nieuwe opdracht : Zij moest gouden wol halen van een kudde schapen.
Het meisje gaat in de richting maar denkt er aan zich in de nabije rivier te verdrinken. Maar het riet begint te praten : onteer mijn heilig water niet en ga niet nu naar de schapen. Als de zon fel schijnt zijn zij levensgevaarlijk woest. Ga vanavond, dan zijn ze kalm en kun je daarginds bij die bosjes veel wol zo van de doornige boomtakken afnemen. Aardig opgelost. Aphrodite denkt dat Eros deze opdrachten heeft helpen volbrengen en schampert dus alleen maar. Als derde proef moet Psyche naar een steile bergtop waar een woeste rivier afstort een beker levenswater halen. Maar dat is menselijkerwijs onbereikbaar. Dus denkt het meiske weer al het einde. Maar dan komt de adelaar van Zeus, die schept vliegend water nadat hij tegen bewakers in de vorm van slangen of draken had gezegd dat hij het voor Aphrodite moest doen. En die dame was met de vervulling van deze taak nog niet tevreden. De volgende opdracht luidde : ga naar de Hades, de onderwereld, de wereld der doden, der schimmen en haal bij Persenhoné schoonheidszalf voor me.


7.

Dit leek Psyche uiteraard wel het einde, althans het einde van haar leven en ellende. Maar ze ging op weg, met het plan dat einde dan zelf maar te bespoedigen door van een toren af te springen, die dichtbij de Styx stond, de rivier die door de onderwereld ook stroomt, en dan zou het leed wel geleden zijn. Maar de toren begint tegen haar te spreken en vertelt precies wat ze doen meet om de zalf te verkrijgen en toch weer levend terug te keren : neem 2 geldstukken mee en twee broden, als je een lamme ezeldrijver tegenkomt, die je vraagt takkenbossen voor her op te rapen, ga dan zwijgend voorbij, zonder medelijden. Charon de voerman die met een slechte oude boot de doden over de Styx zet geef je gen geldstuk, dan zul je zien dat een dode je achternazwemt op de rivier en die wil in de boot getrokken worden, geen medelijden, niet doen, dan zul je oude spinsters tegenkomen, die vragen of je even een handje wilt helpen, niet doen, tenslotte kom je bij de Kerberos, de hellehond, bewaker van het paleis van Persephone, een uiterst woeste hond met 3 koppen, die geef je 1 brood, dan treedt je het paleis binnen, waar je vriendelijk zult worden ontvangen.
Persephone zal een gemakkelijke stoel aanbieden en een goddelijk maal, maar ga op de grond zitten en vraag om bruinbrood. Dan kun je vertellen waarvoor je kwam, dat zul je prompt krijgen zodat je aan de terugreis kunt beginnen. Kerberos het tweede brood, de veerman de tweede munt en dan kun je weer de wereld instappen. Maar pas op dat je dan niet probeert de doos te openen.

Alles ging zoals de toren zei. maar toen Psyche weer in de wereld der levenden was werd zij gruwelijk nieuwsgierig, opende de doos en ... daar zat niets in behalve een helse slaap, die haar geheel beving, zodat ze verstijfd en bewegingloos op de grond bleef liggen. Gelukkig was Eros inmiddels hersteld en wist uit te breken uit het paleis van zijn moeder. Snel zocht hij Psyche op, veegde de slaap van haar af zeggende : dit is nu de tweede keer dat je door je nieuwsgierigheid bijna te gronde ging.
Stopte de slaap in de doos en liet die door Psyche snel naar Aphrodite brengen. Intussen vloog Eros naar Zeus en vroeg om hulp. Die kreeg hij. En alle goden werden bijeengeroepen. Psyche kreeg een beker nektar van Zeus, die zei : drink op en word onsterfelijk. Daarna groot feest. En daar weer kort na werd hun een kind geboren, een meisje, dat de naam Wellust kreeg.

En zo was deze geschiedenis, zeer sterk ingekort want de schrijver Apulejos was nogal breedsprakig. En wat valt hier nu allemaal bij te bedenken ? .......


8.

Dit schone en wijze verhaal stamt uit de tweede eeuw na Chr., toen het romeinse rijk in verval begon te geraken en daarmede heel de z.g. middellandsezeekultuur.
Toen zei men : De Grote Pan is dood. Nu zegt men "God is dood". Er zijn veel gelijkenissen tussen die tijd en de onze. In die dagen kwam het christendom pas op, dat behalve een godsdienst ook was DE bevestiging van het patriarchaat.
Het Jodendom had dit al eerder, al slaagden ook zij niet in het volledig wegdrukken van de vrouw, want bij hen was de moeder zéér belangrijk. Nu; wel de ondergang van het matriarchaat. Aangezien zoiets niet zo één , 2; 3 uit de ziel der mensen verdwijnt, doet het af en toe nog wel mee, ook in dit verhaal.
Net zoals bij dromen en sprookjes moeten wij vaststellen dat alle figuren in het verhaal inhouden zijn, delen zijn van de psyche, de ziel van de hoofdpersoon.
Dit is geen vooropstelling naar was de konklusie na uitgebreid wetenschappelijk bestuderen van al die verhalen.
Aphrodite was de godin van de liefde zegt men gewoonlijk, ook nu nog in de toeristische reklame voor Griekenland. Maar zij was dit niet, zij was alleen een grote-moeder-figuur, die stond voor sex en voortplanting. In die tijd waren de mensen nog niet aan echte persoonlijke LIEFDE toe, dus ook hun goden niet !! Aphrodite werd door de romeinen als Venus betiteld. Als zij, geboren uit de zee, het symbool bij uitstek van het vrouwelijke, van het onbewuste, hoort dat er een aardse Aphrodite is verschenen, die men aanbidt en aan wie men geschenken biedt, wordt Aphrodite zeer boos want haar u heiligdommen staan leeg, op het altaar rust slechts wat koude as. De aarde is de woonplaats van de mensen, die in de ogen der goden verachtelijk waren, met hun ziekte, armoede, honger, lelijkheid enz. De griekse goden en godinnen kenden het leed nog niet, en al keken zij op de mensen neer, ook zij waren, net als de mensen aan het Noodlot onderworpen.
Het enige was, dat zij uitgesproken schoonheden waren en onsterfelijk. Psyche verwierf met haar schoonheid wel eerbetoon enz. maar niemand vroeg haar hand. Derhalve leed zij onder eigen schoonheid. Wat haar ouders zeer veel verdriet deed. De beide zusters waren al gehuwd. Tenslotte vroeg de vader aan het Orakel om een man voor zijn dochter, maar dat sprak van het inrichten van een doodsbruiloft en zei dat Psyche een man zou krijgen, waar zelfs de goden bang voor zouden zijn. Na het aanhoren van het verhaal weten we dat dit juist was, al kwam het niet ongunstig af. Doodsbruiloft kwam destijds meer voor. Er werd ook wel gesteld dat bij de bruiloft het meisje "overleed" en de vrouw geboren werd. Weer zo'n wedergeboorteverhaal, dat toont dat zoiets gaat om het bereiken van een nieuw levensstadium, een hoger inzicht, meer levensrijpheid enz.
Moeder -worden is HET oeroude mysterie. Terwille van dit mysterie werd wel een sluier gedragen, en dat doen bruidjes vandaag de dag nog vaak. Oeroud, dus.
Eros, romeins Amor, door de romeinen later voorgesteld als een miezerig klein


9.

kereltje met een klein pijl en boogje, was een grote godheid, inderdaad door de goden en godinnen gevreesd. Want hij kon zowel mensen als goden enz. "aan elkaar schieten" en dat kon wel eens tegen hun eigen plannen indruisen.
In het paleisje van Eros verblijft Psyche als in een soort paradijs. Zij ziet niet, hoort alleen stemmen. Dat wil zeggen, zij ZIET niet, is nog niet tot inzicht gekomen omtrent sexe omtrent het vrouw en echtgenote zijn. De ongekende want ongeziene Eros heeft ze niet echt lief. Zij wordt wel afgebeeld met vlinderlveugels. Voor de wedergeboorte-gedachte is de vormverandering van rups, cocon, vlinder, natuurlijk een prachtig beeld.

De oude goden waren gewoonlijk èn positief èn negatief, ook de z.g. Gro; Moeder, die was albarend en alvoedend maar tevens alverslindend. Ook Aphrodite was zo'n figuur met beide waarden. Ook de godin Isis uit Egypte was zó, totdat haar zoon Horus haar het hoofd afsloeg en op de romp een koeiekop plaatste. Toen was ze alleen nog maar de GOEDE grote moeder.
Later worden de tegenstrijdige waarden ondergebracht bij div. figuren, zoals ook in het Christendom. Al het negatieve van God is ondergebracht in de figuur van de duivel. Bij genoemd Isis-drama moet U niet direkt aan wreedheid denken. Het gaat om symboliek, event. om symbolische kastratie. Onthoofden was dan een vorm van kastratie. Roomse priesters hebben nu nog de z.g. tonsuur, een kaal plekje op het hoofd, symbolische kastratie. Die kastratie was nodig omdat zij zich in dienst stelden van de Heilige Maagd en die dus geen kwaad mochten doen. Zo'n verkleining van het symbool zien we ook bij het beroemde gelukbrengende paardehoefijzer !! Staat in de plaats van het hele paard, dat ook vruchtbaarheidssymbool, dus gelukbrengend was. Al de godinnen die we in dit verhaal verder tegenkwamen zijn deelfiguren van de grote moeder, Aphrodite.
De zusters van Psyche vertegenwoordigen oeroude matriarchale trekjes van Psyche zelf, onpersoonlijk, anders zou één zus genoeg geweest zijn. Dit matriarchale in Psyche is verdrongen ( we leven bij de opkomst van het patriarchaat, nietwaar ?) maar nog wel aktief. Het wordt o.a. gekenmerkt door haat jegens de man en het manlijke, vandaar dat zij erover klagen zulke waardeloze echtgenoten te hebben.

Aan de andere kant, want elke medaille heeft nu eenmaal twee kanten, zouden zij de godheid Eros wel graag tot echtgenoot hebben. Zij vermoedden dat hij de onbekende echtgenoot van Psyche was. Vrouwelijke intuïtie. Psychologisch zegt men dan dat de zusters schaduw-figuren waren in de ziel van Psyche. Wel aktief, dat laat het verhaal wel zien, en let wel in twee richtingen : negatief door het advies de erosdraak te doden, positief doordat zij op die manier de verdere bewustwording van Psyche bevorderden. Als Psyche Eros ZIET gaat zij echt van hem houden. Maar daarvoor moest zij dan het taboe (je mag me niet zien) verbreken.
Daar zijn taboes voor !!! Ook Eva deed het met die appel, weet U wel? Er zijn ?


10.

nu nog lieden die het haar nu nog kwalijk nemen. Maar een taboe MOET te eniger tijd verbroken worden. De mens moet tot ruimer inzicht komen. Ook Adam en Eva leefden in een soort dierentuin in het paradijs voordat zij tot het inzicht gekomen waren in de kwestie van goed en kwaad, zodat zij nog niet aan echte menselijkheid toe waren. Daarna wel. En toen zei god dan ook : gij zijt aan mij gelijk geworden.
We zouden kunnen zeggen, dat de strijd van Psyche om Eros, die zij verloor, terug te winnen, ook een strijd tegen het patriarchaat was. De vrouw stelt zèlf haar daad : ik WIL hem terughebben. Onder het patriarchaat had de vrouw geen rechten en daar is pas in deze eeuw iets verbetering in gekomen. Het patriarchaat was dus slecht voor de vrouwen, die eigenlijk veracht werden, waarvoor de mannen dus geen wezenlijke belangstelling hadden, maar het heeft die mannen ook weinig goed gedaan- -- O, ja, doordat zij de vrouwen zo geheel onderdrukten, haar geen kans gaven een volwaardig mens te worden, hadden de mannen de gelegenheid hun bewustzijn denkende volledig te ontplooien, maar ook zij konden geen volwaardig mens worden omdat ... de man ook vrouwelijke elementen in zich heeft, net zoals de vrouw ook mannelijke elementen in zich heeft. Die vrouwelijke elementen in de man, het gevoel, de ziel, konden dus ook niet tot ontwikkeling komen. Bij de werkelijk geïndividueerde mens zijn het manlijke en het vrouwelijke in de ziel geïntegreerd.

Psyche toont ons de ontwikkeling van de vrouw. Door haar daad komt de Liefde pas in de wereld. En dat heeft men nu nog steeds niet goed door. De man zal de Liefde moeten leren net hulp van de vrouw.
Liefde is de uitdrukking van menselijk-vrouwelijke totaliteit, welke bewustzijn vereist, dat bij het nachtbestaan met de erosdraak, de ongekende Eros, nog niet mogelijk was. Let wel : bewustzijn wordt geacht manlijk te zijn, psychologisch gesproken.
Zuiver begrip is de uitdrukking van menselijk-manlijke totaliteit. omdat het zuivere denken alles tot eenheid denkt dus ... vrouwelijk. De psychische Eros is evenwaardig aan de geestelijke Logos.

Als Psyche Eros ziet komt zij op vrouwelijke wijze, bij wijze van flits, intuïtief, bij een kort schijnen van de lamp, dus onmiddellijk tot inzicht van zijn wezen, dan IS Eros IN haar, is .. zijzelf.
Ik vertelde al vaker dat de vele beelden als regel staan voor toch maar één ontwikkelingsproces.
Daarna gaat Psyche op weg om zijn wezen geheel te leren kennen en tot ontplooiing te brengen, in zichzelf. Zij wil bewust worden. ZIJ WIL HEM BEWUST Een manlijke daad !!! Bewustworden gaat veelal gepaard met leed. In het matriarchaat was de vrouw als het ware zielloos, nog geen persoon, nog vrijwel geheel kollektief. Het patriarchaat ontkent het vrouwelijke als menselijk.


11.

Dat mag men gerust een doodzonde noemen. Eros WAS nog aan z'n moeder gebonden, vlucht daarom naar haar terug. Psychologen zien hierin de oeroude moeder-zoon-relatie, dus incestueus. Psyche moet èn hem èn zichzelf van Aphrodite losmaken. Eros was nog de door z'n moeder gestelde manlijkheid van de agressie der sexualiteit. Vandaar dat hij in zekere zin uiterlijk man is, innerlijk vrouw : erotiek is het verbindende, dat wezenlijk is voor de vrouw. Eros moet boven die primitieve manlijkheid, die agressiviteit, uitkomen, en dat kan want hij is immers gevleugeld !!! Gevleugelde wezens, dus ook vogels, worden vaak gebruikt als symbool voor het hemelse, het goddelijke, de GEEST . Eros moet een persoonlijkheid worden. Zijn moeder zegt dan ook dat zijn gejammer beneden zijn waardigheid is.
Aphrodite is chaotisch vrouwelijk, kan als eerste straf ook niet veel anders bieden dan chaotische manlijkheid : de dooreengegooide zaden, chaotisch manlijk bevruchtend. Psyche moet ze ordenen. Ordenen is wezenlijk voor de menselijke geest. Wij moeten dat dus altijd doen, maar niet te strak. Als men teveel ordent gaat de spontaniteit, die wezenlijk is voor het leven, verloren.
Psyche werd aan Aphrodite voorgeleid door Gewoonte. En die is, let wel , de dood voor echte Liefde !!! Psyche ordent de zaden intuïtief, instinc- tief, menselijk instinct zou je kunnen zeggen, in dit verhaal uitgebeeld als de mieren. Zó begint zij haar eigen problematiek te ordenen. De tweede taak is een vlok van de wol van de zonnerammen te halen. Het sprookje zoals ik dat las sprak van schapen, maar gezien hun levensgevaarlijke agressiviteit zullen het wel rammen geweest zijn. De gouden wol is z.g. zonnesperma. Leeuwen zijn ook vaak symbool voor de zon wegens de haarkrans om hun kop, zonnehaar, zonnestralen. Het woeste gedoe van de rammen is typisch puur primitief manlijk, dus dodelijk. Vrouwelijk verhoudt zich tot manlijk als WIJ staat tot IK wan EN : als leven staat tot dood. De liefde baart, koestert, verzorgt, kontinueert het leven; het denken is een kwestie van abstrakt maken, Dus tendeert de man naar de dood, die hij dan ook in z'n primitiviteit veelvuldig veroorzaakt. Hij is aanvankelijk natuurlijk nog lang niet aan zuiver denken toe, dat, let wel, in zekere zin ook vrouwelijk is, omdat het alles tot eenheid denkt.
Wie dit soort beweringen voor het eerst hoort zal het mogelijk erg vreemd, zelfs bizar vinden en toch is het een zuivere vrucht van konsekwent logisch denken.
Dat doet het verstand NIET, dat bedient zich slechts van een beperkte logica.
De gouden wolvlok, zonnesperma, is .. geestelijk bevruchtend voor Psyche. Ze komt hiermee weer een stap verder op de weg naar bewustwording.
Vervolgens haalt ze levenswater, dat volgens het verhaal de Styx voedt, en dat is de rivier van de onderwereld. Ook hier zitten positief en negatief aan elkaar vast. Zoals trouwens altijd. Van de tegengesteldheden komen we nooit los.


12.

Dit betekent dat Psyche blijft leven en wel : bewust, want ze is hierbij geholpen door de Adelaar, de goddelijke vogel van de oppergod Zeus. Alles bijeen is er toch wel een soort komplot tegen de woede van Aphrodite. De laatste opdracht is de grofste en zwaarste. De Hades ingaan, betekent sterven en in de schimmenwereld, de onderwereld, opgenomen worden. De god van dit helse oord heette zelf ook Hades, de godin, Persephone, die in het onderwereldpaleis huist, had Hades geschaakt en daar opgeborgen. Ook hier zit een wedergeboorte aan vast, want Persephone mag 3 maanden naar de aarde terug, de ZOMER, verder moet zij beneden blijven. En zo kunnen de gewassen op aarde in de zomer toch gedijen ! Opkomen, tot leven komen, uit de zaden, die in de aarde begraven waren.

Persephone, van het normale leven afgesneden blijft jong, blijft meisje, met jongemeisjesschoonheid ! Waar Aphrodite dus ook wat behoefte aan had. Maar waarom mag Psyche, op weg daarheen, volgens de wijze toren, waarover straks meer, de kreupele ezeldrijver, beeld voor de traagheid, niet helpen? Wel : medelijden is dikwijls een zwak der vrouwen, waarvan ook door de mannen veelvuldig misbruik wordt gemaakt. Dames, onthoudt dit goed, wees voorzichtig met medelijden. De toren is in zoverre bovennatuurlijk, dat hij door mensen, een kollektiviteit van mensen is gemaakt. Gezien de vorm manlijk, gezien naar de inhoud, het inwendige vrouwelijk, zoals alle holten, spelonken, maar ook b.v. de steden. Bij de ouden werd bij een begrafenis, of erna, vaak een soort gemeenschappelijke maaltijd ge- organiseerd in een grot. Samen eten is communiëren, inkeer tot de grot is terugkeer in de schoot van de Grote Moeder !! Bij de Mythras-dienst waren de tempels vaak in grotten e.d.

Waarom zijn bomen, zo fraai rechtopgaand, niet altijd manlijk ? Omdat er immers ook vruchtbomen zijn, dus vrouwelijk. De toren is dus een soort kultuurprodukt. Kultuur is alles wat het geestelijke beoogt, vertegenwoordigt. Wetenschap hoort daar dus eigenlijk nog niet bij, al zijn er grensgevallen. Ik denk b.v. aan psychologie, theologie, kunstgeleerdheid enz. Echt kultureel zijn alleen deze drie: zuivere religiositeit ( en dat heeft niets te maken met lidmaatschap of bezoek van een kerk het is een gevoelsmatig aleenheidsbesef, en dan kunst en wijsbegeerte.
De ezeldrijver mag ook om een andere reden niet geholpen worden, net als de spinsters, want de geholpenen hebben vaak de neiging om zich verder voortdurend te laten helpen. Denk aan het sprookje waar iemand een heks helpt door haar te dragen, waarbij zij hem gaat tiranniseren. Dat al die hulpvragers op haar weg geplaatst worden was bovendien steeds een poging van Aphrodite om Psyche van haar verder gelegen doel af te leiden. Ook dit schijnt bij vrouwen vaker te lukken dan bij mannen. Dit betekent alweer niet dat we daarom zouden mogen zeggen dat de vrouw minder waard is dan de man.


13 .

Ik zelf beweer af en toe het tegendeel, en wel omdat de vrouw het leven dient en dank zij haar onmiddellijkheid, haar intuïtie, de realiteit vaak sneller en kompleter doorziet dan de man, dus ook eerder een totaliteit is. Maar het meest reële is eenvoudig te stellen, dat zij evenwaardig zijn, alleen verschillen.
Hetzelfde geldt trouwens ten aanzien van de verschillende volkeren ter wereld.
Zij verschillen, maar zijn allemaal Homo Sapiens, zelfs de stenentijdperker.
Tegenwoordig wordt door z.g. geleerde lieden wel gezegd, dat er eigenlijk geen verschil is tussen man en vrouw, hoogstens een wat ongelijke verdeling van hormonen, maar dat is dom gepraat. Wie de mensen bestudeert op meer punten dan alleen de hormoonwerkingen, weet wel beter. Veel mannen, zeker buiten Europa maar ook hier nog wel, verbeelden zich nog steeds meer te zijn dan de vrouwen, maar de run die tot werkelijk zelfbewustzijn gekomen is, is over deze dwaasheid heen.

Eenvoud is kenmerk van het ware, zegt men, maar het is gewoonlijk verre van eenvoudig om de waarheid te vinden. De waarheid van de mens, zijn wezen, is de geest, het bewustzijn. Al het Zijnde is in drie-eenheid, eenheid van tegendelen, die in identiteit in eenheid zijn opgeheven. Dit drukt men ook wel zó uit : Alles is eenheid van ongescheiden onderscheiden tegendelen. Het onderscheiden is verstandswerk. En moet geschieden voordat men tot de eenheid van het zuivere denken kan komen.

Eros en Logos zijn wel onderscheiden, maar in wezen identiek, en omdat er geen identiteit is zonder onderscheid : Eros vrouwelijk, Logos mannelijk.

Als ZUIVER allebei voerend tot totaliteit, eenheid, dus identiek.
De laatste val , waar Psyche wel in trapt is het doorbreken van het taboe, het verbod de doos met goddelijke schoonheid te openen. Hierover wordt verschillend geoordeeld, Erich Neumann, zeer groot psycholoog, vindt het erg jammer, dat Psyche, na zo veel bereikt te hebben nu nog weer door Eros gered moet worden.
Anderen zeggen : Eros MOEST komen om haar ten tweden male te wekken tot zuiver bewustzijn. Maar dan moest ze dus eerst gaan slapen.
Pas door dit alles tot in de volle diepte van haar Zelf (psychol. term) te hebben doorgemaakt kan Psyche tot het volledige inzicht komen van haar menselijke goddelijkheid. Dan kan zij rustig naar Aphrodite gaan omdat ze weet sterker, hoger te zijn dan Aphrodite. En die verzet zich ook niet meer tegen het huwelijk van haar zoon Eros met Psyche.

Het hele verhaal gaat om de ontplooiing van de vrouwelijke ziel, dus moest het kind ook wel een meisje zijn.

Samenvatting

Lezing C. Joon. oktober 1985 over M Y T H E N

Mythen, oude vertelsels. net als sprookjes, maar hier komen we (half-) goden en -godinnen tegen en geweldige helden. Eigenlijk zijn alle godsdienstverhalen ook mythen maar de grote godsdiensten verdienen aparte bespreking. Jezus Christus was de laatste grote Held, die de europese mythologie heeft voortgebracht. Mythen laten zien hoe de mensen DES- TIJDS zichzelf en hun wereld zagen. Deze momentopnamen van de ontwik- keling van het menselijk bewustzijn vertonen groei. Ook de goden en godinnen groeiden dus. En stierven eventueel ... als er een betere, hogere figuur verscheen. Wodan verdween ook, hoewel ... ach, nee hij werd tam: St. Nicolaas!

In het Noorden waren de Asen en Wanen. Odin , bij de germanen Wodan genaamd, was oppergod, alwijze schepper: Had één oog ! (De zon!) Reed op zijn achtbenige paard Sleipnir. Raven waren zijn boodschappers en zij heetten "Kennis" en "Geheugen". Yggdrasil, de wereldboom, waarin Odin woonde. Er vlakbij een wijsheidsbron. Baldur, eerst god van vegetatie en seizoenen. Thort god van de donder, germaans Donar. waarvan de naam van onze donderdag nog komt. Freya (bij de romeinen Venus geheten) was godin van vruchtbaarheid en liefde. Elfen waren er in soorten. Nibelungen, een soort dwergengeslacht, dat een schat bewaarde. die Siegfried moest veroveren. Door Wagner op muziek gezet. Er waren Nixen en we zagen er Njord. god van o.a. de scheepvaart. Het Walhalla was de germaanse "hemel". Enz. enz. "

De Grieken hadden véél goden en godinnen, onsterfelijk maar niet vol- maakt. Allen, net als de mensen; aan het Noodlot onderworpen. Zeus , was oppergod, zoon van Chronos, die zijn kinderen placht op te eten. (Hij is ... de Tijd!)

Argus had 1000 ogen. De Augiasstal kent U misschien. Schoongemaakt door de grote held Herakles (Hercules). Er wordt nog gesproken over een Tantaluskwelling. Goden enz. gewoonlijk ietwat bang voor Eros, zoon van Aphrodite (sex en vruchtbaarheid). Persoonlijke liefde kende men toen nog niet. De Goden enz. woonden op de Olympus, waren dus nog geen hemelgoden. Zeus zeer potent, kwam tot aardse vrouwen ook, in velerlei vermommingen. Er waren Pallas Athene (wijsheid), de Muzen, Achilles, Adonis, Bacchos, Vrouwe Fortuna, Mars, Paard van Troje, Pan, enz. veel bekende namen.
De Mythe van Eros en Psyche. Verhaal uit boek "De Gouden Ezel" van Apuleios, tweede eeuw na Christus. Eros is hier de grote, machtige, gevleugelde griekse godheid, niet dat miezerigs Cupido'tje dat de Romeinen ervan maakten.
Psyche, koningsdochter, zeer schoon, op dat punt konkurrente voor Aphrodite, die dus boos werd. Mensen aanbaden haar, maar vroegen haar niet ten huwelijk. Orakel voorspelt "doodsbruiloft". Eros moest van z'n moeder het meisje koppelen aan de meest ellendige mens ter wereld. Nam haar achter zelf tot vrouw, Psyche mocht hem niet zien. Taboe, en dat moet altijd verbroken, overtraden worden. Op aandrang van jaloerse zusters gaat Psyche toch kijken, daarbij raakt Eros gewond, ontwaakt en verdwijnt. Psyche gaat hem dan zoeken, wil alleen hem als man, wil dus persoonlijke liefde !!! De zusters vinden door hun afgunst de dood. Psyche komt tenslotte bij het huis van Aphrodite, die haar kwelt vernedert en levensgevaarlijke opdrachten geeft: zaden sorteren (mieren, krachten uit onderste lagen der ziel, want dieren van lage orden helpen hier) gouden wol halen van zonnerammen, waarbij het riet adviseert, door wind = geest ! bewogen, water halen uit de bron van de Styx, waarbij de Adelaar van Zeus (geestkracht, want vogel dus behorend tot wereld van het geestelijke) helpt. Tenslotte : schoonheidszalf halen uit de Onderwereld. Volmaakt advies komt nu van een toren (menselijk bouwwerk, dus Kultureel!).


Onderwereld = Hades. God Hades zette daar zijn gestolen vrouw Persephone in. Onderweg veel hindernissen, opgeworpen door Aphrodite! Om haar ondergang te bewerken. Doos bevat geen schoonheid maar helse slaap. Daaruit redt Eros haar. Die daarop hulp vraagt van Zeus, en krijgt. Psyche wordt goddelijk, dus ook onsterfelijk gemaakt. Zij baart spoedig daarna een kind, genaamd Wellust. Groot feest.
In en door dit verhaal geeft Apuleios aan dat we in de richting van echte persoonlijke liefde ons moeten ontwikkelen.
De Goden hadden bij de Grieken grote minachting voor de aardse mens. Ze hielden ook niet van ziekte en ellende. Konden het leed niet, dus ook niet de echte vreugde. Het orakel zei dat psyche een man zou krijgen, waar zelfs de Goden bang voor waren. Dat klopt dus. Hij schoot zowel goden als godinnen als mannen en vrouwen aan elkaar met zijn pijlen.

Doodsbruiloft is ook tekening, uitbeelding voor "het meisje is gestorven, de volwassen vrouw komt er voor in de plaats." Wedergeboorte, bereiken van hoger, beter, ruimer inzicht. Moederworden is oeroud mysterie, wat mysterieus is is "gesluierd", dat zijn onze tegenwoordige bruidjes ook nog vaak. Verblijf van Psyche in paleis Eros is soort paradijstoestand. Zij ziet niets, hoort alleen stemmen, d.w.z. ze is nog niet tot echt inzicht gekomen omtrent het vrouw'en echtgenote zijn. Ze heeft Eros DAN nog niet echt lief. Zij wordt wel afgebeeld met vleugeltjes. Gedenk de gedaanteverwisseling van rups, pap, vlinder.
Oude goden waren gewoonlijk EN positief EN negatief. De z.g. Grote Moeder, Moeder Natuur, was albarend EN alverslindend. Aphrodite ook. Isis uit Egypte was dat ook. Totdat haar zoon Horus haar het hoofd afsloeg, toen was zij alleen nog do Goede Grote Moeder, Onthoofden is symbolisch soort kastratie. De roomse priesters hebben het zich makkelijk gemaakt; alleen Tonsuur!!

Alle godinnen in dit verhaal zijn "deelbeelden" van de Grote Moe- der. De zussen van Psyche klagen over hun mannen : oude haat jegens de mannen nog uit het matriarchale tijdperk. Psychologisch zijn de zussen "schaduw"-beelden van Psyche. Negatief, omdat zij Psyche willen verdelgen, positief, omdat zij hierdoor de psychische ontwikkeling, de verdere, hogere, bij Psyche op gang brachten. Daarom moeten taboes altijd eens doorbroken worden. Psyche stelt nu zelf een daad: ze gaat Eros zoeken. Door deze daad komt de echte liefde pas in de wereld. Zij wil BEWUST alleen Eros. Bewustwording gaat vaak gepaard aan leed. Eros was nog moedergebonden, gaat dus als hij gewond is naar haar terug. Hij is de door z'n moeder gestelde manlijkheid van de agressie der sexualiteit.
Aphrodite is nog chaotisch vrouwelijk, biedt dan ook als straf alleen chaotische manlijkheid: de te sorteren zaden. De gouden wei der zonnerammen ("haar van de Zon!"), zonnesperma, bevruchting door het manlijke. De rammen zijn woest, typisch mannelijk, hoewel het verhaal spreekt van schapen. Woest, dodelijk gevaar- lijk.
Vrouwelijk verhoudt zich tot manlijk als WIJ staat tot IK. Liefde baart, koestert, verzorgt het leven, de man abstraheert, tendeert dus naar de dood.


Zuiver denken is ook agressief maar wel de enige aanvaardbare agressiviteit. Denkt alles tot eenheid. is in zoverre ook een beetje vrouwelijk. nietwaar?

Na het water uit do bron van de Styx, levenswater! is Psyche alweer meer bewust. Persophone mag 3 maanden per jaar naar de aarde terug (uit de onderwereld, de Hades), dat is de Zomer, ook waar wedergeboortsverhaal !
Medelijden is dikwijls een vrouwelijk zwak, dat veelvuldig misbruikt wordt. Grot = vrouwelijk. Samen eten in grot na begrafenis, kwam veel voor, inkeer tot het oervrouwelijke, collectief. Ezel is hier traagheid. Mythras-tempels vaak in grotten. Kultuur heeft drie "poten": regiliositeit, kunst en wijs- begeerte.

Wetenschap hoort er nog niet bij, al zijn er grensgevallen. zoals bijv. psychologie, algemeen gezegd: menswetenschappen. Spinsters mogen niet geholpen worden. De geholpene klampt zich vaak aan helper vast, die den altijd moet blijven helpen. Man en vrouw zijn vanzelfsprekend EVENWAARDIG. Wel verschillend. En niet alleen hormoonverschil!!!
Pas na alles doorgemaakt te hebben kan Psyche komen tot volledig inzicht in haar menselijke goddelijkheid.
Het hele verhaal gaat over de ontplooiing van de vrouwelijke ziel, dus moest het kind wel een meiske zijn.

---