SYLLABUS 1.

Cursus: De onbewuste ondergrond van onze catastrophale
                                           wereldsituatie.

   In 1914 geraakte de westerse beschaving in een crisis,
die eenzelfde hevigheid en diepgang heeft als de crisis in de
eerste eeuwen van onze jaartelling, toen het christendom op-
kwam.
   De uiterlijke vorm van de huidige crisis is de spanning
tussen communisme en anti-communisme, maar heeft in den grond
der zaak niets met politiek te maken, al blijkt er uit, dat
er een wezenlijke tegenstelling is tussen het Westen en de
Slavische wereld.

   De culturele ontwikkeling van het Westen is die van het Ik
en begon in Griekenland. In Rome leidde het tot het Keizer-
rijk - de Keizer was de almachtige, zijn particuliere wil
was wet. Niemand had recht tegen den Keizer, het super-Ik.
   De verkeerde keizerlijke almacht kondigde de juiste al-
macht van het Ik aan, n.l. dat het in staat is alles in zijn
geestelijke macht te brengen door het te denken. In Ik-denk
is het Ik almachtig.
   Deze verdere ontwikkeling voltrok zich in de Germaanse
periode van Europa, wat vanzelf spreekt, omdat de Germaan geen
enkel gezag boven zich erkende.
   Het denken maakte zich toen ook los van de religie, werd
autonoom, evenals oudtijds in Griekenland had plaats gevonden.
   Bewustworden is Ik worden, tot het onderscheid komen.
   Als het Ik denkt, komt het tot het oordeel des onderscheids.
   Dit denken is de eerste phase, de verstandelijke. De vol-
gende phase is de redelijke, waarin het onderscheidene tot
eenheid gedacht wordt. Deze eenheid is de ongescheiden onder-
scheiden eenheid van tegendelen.
  Verstandelijk redenerend zegt men, dat meneer A meneer A is
en meneer B meneer B, maar zij zijn ook identiek, want beide
mens en dus zijn zij niet alleen maar twee onderscheiden groot-
heden.
   Voor het primitieve gevoel zijn A en B een.

   De primitieve mens is nog geen persoonlijkheid. De bewuste
mens is dat wel, maar hij is ook nog primitief en in zoverre
onbewust.
   Dit primitieve voor-persoonlijke onbewuste is de aanleg tot
bewustzijn. Leven is bewustworden.
   Bewustzijn en onbewustzijn verhouden zich als licht en
duisternis, dus negatief. Het onderscheidende denken weert het
onbewuste af als minderwaardig of als onzinnig en het gelooft
graag het door zijn wil te kunnen onderdrukken.
   Maar omdat het onbewuste onze aanleg is tot bewustzijn, laat
het zich niet onderdrukken.
   Het onbewuste is niet Ik en daarom zegt het Ik: dat ben Ik
niet.

   Het Ik vasthoudende aan de identiteit met zichzelf heeft
een Ik-kosmos opgesteld, en treedt tyranniek op tegen het on-
bewuste. Maar de "donkere driften" zijn zeer machtig.

   Wij zijn nog maar sinds korten tijd bewust; het onbewuste
is daarom veel sterker dan het bewustzijn.

   Wanneer het Ik zegt: Ik zelf, spreekt het over de eigen
identiteit. Maar ons Zelf omvat het gehele psychische leven
inclusief het Ik. Zichzelf worden is zich individueren.
Het Ik, dat in de lege identiteit Ik = Ik blijft steken,
kan niet tot verzoening komen met het Zelf. Het zweert bij
het "heldere nuchtere" verstand, dat in de vorige eeuw zijn
almacht decreteerde en dat zich souverein acht.
   Deze souvereiniteit wil het handhaven en omdat het doel en
middel uiteen denkt, kan het geen enkel bezwaar hebben (behalve
sentimentele, die waardeloos zijn voor het verstand) om elk
middel goed te keuren, zelfs de atoom- en napalmbom.
                                 ---