SYLLABUS 3.

Cursus: De geboorte ener nieuwe moraal.

Naast de religieuse bewustwording begrijpen wij de kunstzinnige als ook een vrouwelijke wijze, waarop de mens tot zelfkennis komt.

Kunst: elke gecreëerde objectiviteit, wier vorm een idee uitdrukt.
De grootsheid van een kunstwerk hangt af van de idee, welke er in wordt uitgedrukt en de mate, waarin de vorm adequaat is.

De middeleeuwse mens richtte aanvankelijk zijn blik naar de hemel, wat in zijn kunst tot uitdrukking komt; zij kenmerkt zich dan door terughoudendheid.
Renaissance: herontdekking van de aarde en de mens; de kunst wordt psychologisch; het individu treedt naar voren.
Achttiende eeuw romantiek; negentiende eeuw naturalisme en realisme, onze eeuw het experiment.

Kunst spreekt van het zedelijke. Wat tegenwoordig moderne kunst heet, spreekt meestal nergens van. Willekeur, toevalligheid, onbenulligheid.
Grote kunst is tegenwoordig niet meer mogelijk, omdat God dood is. Er worden geen madonna's meer gemaakt, wel beelden van een moeder en een kind.

Het zoeken van uitdrukking der idee door kleurcombinaties.
In en als de kleur is het licht aanwezig. Kleur is bepaald licht.
Licht: verschijnsel van natuurlijke klaarheid, zichtbaarheid. In dit verschijnsel herkende het bewustzijn zichzelf. Vandaar de lichtgoden.

Abstracte kunst: vorm zonder reële inhoud. De kunstenaar appelleert aan de fantasie van degene, die het werk aanschouwt, laat hem vrij spel.

In bijv. de "Bathseba" van Rembrandt, kan haar geschiedenis en leed beleefd worden, maar ook het leed der vrouwelijkheid, die is overgeleverd aan de manlijke macht en willekeur; en verder de vrouw als object van manlijk begeren, dus de verkeerde verhouding der sexen.
Maar het blijft spreken van de man/vrouw verhouding. In de abstracte kunst ontbreekt deze beperking.

Door het abstraheren wordt de differentiatie extreem beperkt, zodat de abstracten gauw zijn uitgepraat.
Kleurencomposities en abstracte composities zijn te begrijpen als aanvankelijk, alles loslaten en opnieuw beginnen, een actuele oorspronkelijkheid.

---