CURSUS: OP LEVEN EN DOOD.
SYLLABUS 3
De ontwikkeling van Europa is die van de individu, die zich op alle levensgebieden meer op de voorgrond gaat dringen.
Bewustwording der mensheid als ontwikkeling van het Ik.
Het Ik is het onderscheidende, het negerende beginsel, dat de eigen negatie moet opheffen, maar dit vooralsnog niet doet.
De renaissance; het Ik stelt zich als autonoom en autocratisch.
Het protestantisme: het Ik zoekt zelf zijn religieus heil.
Het Ik is enkel denkbaar en zelf denkend en daardoor de bron der wetenschap, om te beginnen van de verstandsontwikkeling.
Het denken tast het oude kerkelijke wereldbeeld aan, vandaar het verwoede verzet der kerk. Maar het denken wint.
Het feodale anarchisme der middeleeuwen wordt opgeheven door het eenheidsbeginsel, dat zich als en in de monarchie verwerkelijkt.
Aangezien echter de staat zijn realiteit heeft in zijn burgers, waaraan de monarchie nog niet toe is, moet de burgerij de macht in handen neme: de Franse revolutie.
Het verstand (de raison) bereidde de revolutie voor: Voltaire en de Encyclopedisten - materialistisch, onhistorisch en subjectief.
Maar er was ook Rousseau, vijand van het materialisme en van het verstand.
In Duitsland is de raison als rede niet subjectief, maar ook daar brengt het Ik er niet veel van terecht. Kadaver-disziplin schept geen eenheid.
XIXe eeuw. Opkomst van het kapitalisme. De burgerij geeft de toon aan. Het egoïsme wordt als individualisme wetenschappelijk verdedigd.
Gevolg: de verproletarisering.
Een burger of bourgeois is een mens, wiens belangstelling uitgaat naar het zakelijke en die al zijn denken daarop richt.
Het gaat voor de burgerman om het hebben, niet om het Zijn.
Zijn Ik-cultus is een zakelijke en zodoende heft hij het egoïsme ten troon.
Omdat hij echter mens is en dus niet geheel van de idee verlaten kan zijn, noch van ethiek, moet hij zijn ogen sluiten voor de zedeloosheid, die hij oproept en de verschrikking, die hij aanricht.
De liefde is hem vreemd; daarom zweert hij bij het huwelijk.
Het proletariaat heeft dezelfde burgerlijke belangstelling, zowel krachtens aanleg als noodgedwongen.---