No. 53 19 Februari 1945 ------------------------------------------------------------------------- FRONTNIEUWS WESTFRONT. Na von Rundstedts mislukte poging om Duitschland naar het W. lucht te verschaffen, is hij geheel overgeleverd aan de beslissingen van gen. Eisenhower, die hem thans dwingt groote troepenmassa's te concentree- ren vóór het Ruhrgebied, dat de geall. rechtstreeks bedreigen en aanvallen. Het verlies van dit gebied zou voor den vijand den genadeslag beteekenen, wat de oorlogsproductie betreft. Vandaar dat Rundstedt alles doet om dit te voorkomen, hetgeen meebrengt, dat hij alles doet er de geall. daar ter plaatse zoover mogelijk van den Rijn verwijderd te houden. Hebben zij n.l. deze rivier bereikt, dan ligt het Ruhrgebied onder het bereik hunner ar- tillerie, en is practisch verloren. Montgomery's opmarsch op de rechterflank van von Rundstedt in de richting Emmerik is daarom voor den vijand buitengewoon gevaarlijk, aangezien het te beschermen gebied daardoor met een omtrekkende beweging bedreigd wordt. Hierbij dienen wij in het oog te houden, dat de Franschen op v.Rundstedts linkervleugel den Rijnoever geheel bezet houden, terwijl in het centrum de Amer. steeds meer bruggehoofden vormen over de verschillende rivieren, en bij Prüm diep in de Siegfriedlinie staan. Montgomery sprak gisteren zijn troepen toe met de woorden, dat de opera- ties het eindstadium naderen, en de eindoverwinning in zicht is, dat de strijd nog zwaar zal zijn, maar de knock-out van meerdere kanten zal komen. De Canadeezen zijn Goch tot 1 1/2 km. genaderd en hebben den weg Goch-Calcar doorsneden. Vijandelijke tegenaanvallen werden afgeslagen. Op de rechter- oever der Maas werd Afferden bevrijd, in totaal 7500 gevangenen. In de Eiffel hebben de Amer. eenige plaatsen veroverd en een bruggehoofd gevormd over de Prüm. Bij Saargemünd werden Duitsche tegenaanvallen afge- slagen. LUCHTFRONT. Vrijdag 1000 Amer. bommenwerpers boven Hamm, Rheine, Osnabrück en Ruhrgebied. De R.A.F. bombardeerde Wezel, Dortmund en Gelsenkirchen. Zater- dag bomb. de Amer. Frankfurt a/Main en Giesen. Zondag viel de R.A.F. met zware bommenw. Wezel aan. Mosquitos bomb. doelen in W.Duitschland. De tactische lucht- macht was de laatste dagen erg actief en steunde het offensief van de Cana- deezen. Spitfires vielen lanceerplaats voor raketbommen tusschen R'dam en Dordrecht aan en wierpen 25 ton bommen af. Vanuit Italië zijn Regensburg, Fiume, en Linz a/Donau gebomb. In N.Italië wer- den verbindingswegen en bruggen in de Brennerpas aangevallen. OOSTFRONT. Het Oostel.doel van Posen is in handen der Russen, behalve de ci- tadel. De vijand verloor reeds 6000 man. Ten N. van Schneidemühl is een groote afdeeling Duitschers omsingeld en vernietigd. 8000 man dooden en 2000 gevan- genen. Het leger van Maarschalk Koniev rukt op naar Görlitz en staat 20 km. van Cottbus. Aan de Neisse woeden hevige gevechten. Guben ligt onder artill. vuur. Ten N.W. van Bunzlau word Rauscha veroverd. Maarschalk Zjukov rukt ver- der op naar Stettin. Vijandelijke tegenaanvallen ten Z. van Stargard werden afgeslagen. In O.Pruisen werden Mehlsack en Wormditt genomen. VERRE OOSTEN. Marine-installaties te Tokio werden wederom gebombardeerd. De vliegtuigen stijgen op van 15 à 20 vliegkampschepen, die onder bescherming der oorlogsvloot niet ver van Japan liggen. Tokio en Yokohama in vlammen, 1000 km ten Z.van Japan doen de Amer. vloot en luchtmacht herhaalde aanval- len op het eiland Iwo-Shima van de Bonin-eilanden, waar zich groote Japan- sche vliegvelden bevinden, vanwaar de Japs de passeerende Amer. vliegtuigen trachten tegen te houden. Op Luzon is het schiereiland Bataän in Amer. han- den. Corregidor is door parachutisten en landingstroepen veroverd. De eerste schepen zijn de haven van Manilla binnengeloopen. Op Bataän zaten 21 onder- duikers, die sinds de Jap. bezetting weerstand hebben geboden. Het waren 16 Amerikanen, 2 Britten en 3 N e d e r l a n d e r s . DIVERSEN. De Zwitsersche regeering heeft besloten alle Duitsche credieten te blokkeeren, omdat het vermoeden bestaat, dat de nazi-leiders hun vermo- gens in Zw. in veiligheid brengen. Argentinië heeft geprotesteerd tegen het feit, dat Duitschland de diplomaten sinds Maart '44 verhindert te vertrek- ken. Mocht het hierin volharden, dan zal dit als een vijandelijke daad wor- den beschouwd. In Denemarken heerscht een nieuwe golf van sabotage. Benesj zal binnenkort naar Tsjecho-Slovakije vertrekken om een nieuwe regeering en voorloopig parlement te vestigen. -o- -2- DIVERSEN In haar causerie voor "Herrijzend Nederland" over de toestanden in bevrijd Nederland, vertelde Mevr.Verweij-Jonker o.m. dat in de week van 21-28 Jan. j.l.te Eindhoven per persoon verstrekt werd: 3 kg. aardappelen, 2400 gr.brood 125 gr.margarine, 1 1/2 L taptemelk, 1/2 pond suiker, 1/2 pond vlees 1/2 pond peulvruchten, 125 gr.jam. 100 gr.zout en 70 gr.bloem. Jeugdige personen ontvangen bovendien: 1 1/2 kg.aardapp., 400 gr.brood. Kinderen van 4-12 jaar: 3 1/2 L melk, 1 pakje chocolade en kinderdrank. Kinderen onder de vier jaar kregen: 5 1/2 L melk, 250 gr.bloem en 250 gr.roggevlokken en even- eens chocolade en kinderdrank, maar het halve rantsoen aardappelen brood en geen peulvruchten. Ook ontvangt de bevolking regelmatig koffie (echte), appelen, zeep en Engel- sche biscuits. In enkele streken zijn mosselen, oesters e.d. en appelen vrij te bekomen. De brandstoffenvoorziening laat nog te wenschen over; de bevolking heeft echter enkele uren per dag gas en ook enkele uren electriciteit. Natuurlijk wordt er hout gekapt en helaas ondeskundig, wat zeer spijtig is voor het natuurschoon. Al met al, is de voedselpositie der bevolking aanmerkelijk verbeterd en is - ofschoon nog niet glorieus - schitterend wanneer wij haar vergelij- ken met die in de bezette gebieden, waar per week één brood, één kg aard- appelen en 1/2 ons kaas wordt uitgedeeld, terwijl dan bovendien deze rant- soenen lang niet altijd te krijgen zijn. Maar wij leven dan ook onder de buitengewone heerschappij van het volk der organisatoren. De door Mevr. Verwey-Jonker voorgelezen lijst van distributiegoederen is al weer meer dan drie weken oud, en aangezien de voedselvoorziening in bevrijd gebied steeds beter wordt, kunnen wij aannemen, dat de Nederlan- ders bezuiden de rivieren langzamerhand in dit opzicht niet zooveel stof tot klagen meer hebben, wat ons eerlijk verheugt, ook omdat, hoe beter de organisatie in bevrijd gebied reeds thans is, des te sneller de voedsel- toestand in deze, thans nog bezette stroken, in orde gebracht zal kunnen worden, al zal het toch ondanks alle inspanning geruimen tijd duren voor wij het rantsoen bereikt hebben, dat een normaal mensch noodig heeft. Maar die is het minst belangrijke. Als de vijand maar verdwenen is; wan- neer wij maar het gevoel hebben weer onzen gang te kunnen gaan zonder ge- vaar te loopen plotseling in een revolverloop te kijken en ingesloten te worden op straat en dan weggevoerd. Die van Oostkapelle hebben het ons voorgezegd en wij zeggen het hun na: wanneer wij maar bevrijd zijn van dat verschrikkelijke wezen, dat zich Duitscher noemt, dan zijn wij nog lang niet, waar wij wezen moeten, maar dan zijn wij tenminste verlost van de grootste plaag sinds eeuwen. -o- In België zitten ca. 1000 Nederlanders gevangen (althans menschen, die formeel Nederlandsche onderdanen zijn, al zijn zij innerlijk vreemdelin- gen) die behooren tot de N.S.B. en organisaties als de S.S., de N.S.K.K. en de O.T. Zij alle worden beschuldigd misdrijven gepleegd te hebben op Belgisch grondgebied. Het verheugt ons, dat deze lieden gegrepen zijn, maar ook, dat de Nederlandsche overheden hun zaak tezamen met de Belgi- sche regeering onderzoeken. Hierin ligt een waarborg voor hen en voor ons. -o- Een nationaal-socialist is een mensch, die innerlijk onvrij is en daar- door hunkert naar onderwerping aan anderen. Hij kan dus nooit iets anders dan onvrijheid verwerkelijken in de wereld, en nooit aan iets anders medewerken. Een N.S.B.er is een mensch, die de specifieke Nederlandsche geesteseigen- schap: de wil tot persoonlijke vrijheid, niet bezit, niet kent en niet vatten kan. Hij is dus geen Nederlander in den waren zin des woords en kan dus slechts landverrader worden, zoodra zich een volk aandient, dat den Nederlandsche geest principieel ontkent. -o- -3- In hoeverre zijn wij verarmd? In het artikel over onze valuta wezen wij erop, dat rekening gehouden moet worden met de vorderingen in natura, welke wij op Duitschland be- zitten, vorderingen, die thans in principe vaststaan, doordat de Krim- conferentie besloten heeft Duitschland te verplichten tot praestaties in goederen en diensten. Generaal Eisenhower had trouwens reeds in dit kader vallende verordening uitgevaardigd voor het bezette Duitsche gebied n.l. dat alle radiotoe- stellen moesten worden ingeleverd, omdat ze practisch alle gestolen zijn uit de bezette gebieden. Het typeert den Duitscher, dat de bevolking hoogst verontwaardigd is over deze ordonnantie. De betreffende verklaring der Groote Drie is gebaseerd op het rechtsbegin- sel, dat hij, die opzettelijk en koel berekend een ander schade toebrengt om hem te benadeelen, verplicht is deze schade te herstellen. Wij hebben ons altijd op het standpunt gesteld, dat wij nauwelijks belang hebben bij betalingen in geld, doch alle belang bij restitutie der geleden schade in goederen en diensten. Wat dit laatste betreft, gaan wij zoover te eischen, dat Duitschers hier te lande zullen worden tewerk gesteld om bunkers te sloopen, aanplantin- gen te herstellen, bouwmateriaal aan te voeren enz. enz. (de herbouw zullen wij zelf natuurlijk verrichten, daar wij het beter kunnen dan de moderne Duitscher en hij bovendien daarbij niet te vertrouwen is). En al deze diensten zullen natuurlijk worden verricht voor rekening der Duitsche overheden, en tevens op dusdanige wijze, dat de hier te werk gestelde Duitscher geen contact kunnen hebben met de bevolking, want ons volk heeft neer dan genoeg van wat Duitsch is. Daarnevens hebben wij den eisch gesteld en verdedigd, dat Duitsch grond- gebied na evacuatie zal worden afgestaan als vergoeding voor de inunda- ties - ook die van Walcheren, aangezien de Duitschers deze noodzakelijk hebben gemaakt. Wat nu betreft de praestaties in goederen, merken wij op, dat deze moeten bestaan in: 1) restitutie van nog voorhanden gestolen goederen; 2) aflevering van goederen ter substitutie van die, welke vernield of ver- loren gegaan zijn. 3) restitutie van alle uit ons land uitgevoerde kunstschatten, ook die door koop verworven zijn; 4) levering van kunstschatten ter substitutie van die, welke vernield of verloren gegaan zijn. Wat de sub 2) en 4) genoemde objecten betreft, verdient het opmerking, dat deze genomen kunnen worden, waar ze maar te vinden zijn op Duitsch gebied: in fabrieken, kantoren, winkels, opslagplaatsen; in musea, particu- liere verzamelingen en openbare gebouwen, en bij kunsthandelaars. De restitutie der sub 3) bedoelde door koop verworven goederen dient te geschieden zonder bezwaar voor den oorspronkelijken Nederlandschen bezit- ter, die echter niet in zijn eigendom wordt hersteld, wanneer blijkt, dat hij vrijwillig (zonder dwang) kunstschatten aan de Duitschers heeft ver- kocht uit winstbejag. In dit geval vervalt het betreffende object aan den Nederlandschen staat. Wanneer wij dit alles overwegen, is het duidelijk, dat ons zwaar gehaven- de nationale vermogen met aanmerkelijke creditposten in goederen en dien- sten moet worden aangeduid, en dat wij in de overgangsperioden n.l. die van voorbereiding der leveringen - wel in staat zullen zijn, om door cre- dieten in het buitenland ons economisch leven op gang te brengen. Het heeft er den schijn van, dat het buitenland ons ook in dit opzicht gunstig gezind is, gezien het zeer goedkoope crediet van 100 millioen, dat onze regeering in de Vereenigde Staten heeft opgenomen bij een bank- consortium, tegen een rentevoet van 1 1/2 %. Dit is het eerste crediet dat door Amerikaansche banken aan een buitenlandsche mogendheid wordt ver- strekt sedert het uitbreken van den oorlog. -4- Wij zijn niet op de hoogte van de geldruimte in de Vereenigde Staten, maar nemen aan, dat deze groot is, zonder een inflationaistisch karakter te be- zitten. Desondanks komt ons de rentevoet buitengewoon gunstig voor in zoo- verre, dat hij een bewijs is van de credietwaardigheid van ons land on- danks alle rampen welke ons troffen. Wanneer dus gesproken wordt over de verarming van ons volk, dan moet deze niet in al te zwarte kleuren worden afgeschilderd, en de creditzijde van de balans niet verwaarloosd. Wanneer wij eendrachtig streven naar herstel en naar integrale inwilli- ging van onze rechtvaardige eischen tegenover Duitschland, zullen wij be- merken, dat wij wel sterk zijn achteruitgegaan - vijf jaar oorlog in Eu- ropa en de oorlog tegen Japan zijn nu eenmaal uiterst kostbare jaren - maar wij zullen tevens bemerken, dat de schade niet zoo ontstellend, die verarming niet zoo mateloos is, als velen denken. -o- WALCHEREN. Den Doolaard sprak wederom over Walcheren en verhaalde over den krachti- gen geest, die hij daar aantrof. De bevolking is vol vertrouwen en wils- kracht, en beschouwt de overstrooming als een noodzakelijk kwaad, dat gaar- ne gedragen wordt, nu de schrikwekkende Duitsche bezetting teneinde is. Hij besloot zelf poolshoogte te gaan nemen in de verschillende plaatsen, waartoe hij zich met een truck naar Veere begaf, dat hij zeer weinig bescha- digd aantrof. Reeds van verre ontwaarde hij het slanke sihouet van den stadhuistoren tegenover de zware toren der kerk. Bezijden Veere zijn 3 hoofdgeulen in den dijk, waardoor bij vloed 8 à 10 millioen kub.M.water het eiland binnenstroomt. Een sleepboot bracht zinkstukken aan om het ver- der wegschuren van den grond te voorkomen. Men is hard aan het werk. Van Veere voeren zij door langs het smalle strand tot zij in de duinen land- den. Vandaar ging het verder per jeep, wiens vierwiel aandrijving hem over- al doorheen trekt. Eindelijk kwamen zij aan den dorpsstraatweg naar Oost- kapelle, waar zij met de "veerboot" (volgens den Doolaard een "pieremogog- gel", geroeid door 2 man) naar Oostkapelle vertrokken, een vrij ruw werk wegens den zwaren golfslag en die Rommel-asperges. Er waren 1000 menschen geëvacueerd van de 4000, maar de overigen waren vol goeden moed de boel aan het schoonmaken, daar de springvloed alles onder water gezet had "tot boven de ovendeur van het fornuis". Toen de Engelschen kwamen, was er een blok van hen afgevallen; nu was de man weer veilig en ook de naai- machine. Er werd niet meer met automatische pistolen gejaagd achter de mannen, omdat zij weigerden nooddijken aan te leggen. Het is er nog geen Paradijs, want zij hebben maar één emmer water per dag, de suikerbieten zijn verrot, de varkens verdronken en de koeien naar de duinen gevlucht, waar er veel zijn gestorven, doordat zij teveel zand binnenkregen. En ook lijden de menschen aan huidontstekingen door het vele zoute water. Maar zij hebben geen gebrek aan boter, en telkens wanneer de dorschvloeren droog zijn, komt er weer graan los, omdat alleen de onderste lagen der graanvoor- raden verrot zijn. Tegen water kan men eerlijk vechten, is de meening op Walcheren. En verder oordeelen zij geen reden tot klagen te hebben, wanneer zij denken aan hun landgenooten, die boven de groote rivieren wonen. Oostkappelle ligt geheel in het water, een symbool van Neerlands schoon- ste tuin, Walcheren, dat weer rustig leeft temidden der woelige baren. -o- Op de Krimconferentie is door de Groote Drie besloten om den 25en April een conferentie te houden te San Francisco, waar een Charter zal worden opgesteld voor de wereldorganisatie, waarvan de grondslagen gelegd zijn te Dumbarton Oaks. Over de stemprocedure, waaromtrent te Dumbarton Oaks geen overeenstemming bereikt was, is men het in de Krim eens geworden; zij zal vóór de conferentie gepubliceerd worden. China en Frankrijk zullen wor- den uitgenoodigd om zitting te nemen in den Raad en de uitnoodigingen mede onderteekenen. Ter overdenking: Op 25 April loopt het neutraliteitsverdrag tusschen de Sovjet-Unie en Japan af. -o-