No. 68 26 Maart 1945 ------------------------------------------------------------------------- FRONTNIEUWS WESTFRONT. Donderdag j.l. is het groote offensief in het Westen begonnen met de overtocht van het leger van generaal Patton over den Rijn. Vrijdag deed het leger van maarschalk Montgomery hetzelfde en sindsdien stormen de geallieerde troepen onweerstaanbaar Duitschland binnen. Generaal Patton veroverde Zondag Darmstadt en overschreed na een opmarsch van 45 km. de Main. Aan den linker Rijnoever wordt de laatste vijandelijke tegenstand geliquideerd, daar de vijand de eenige brug, die hem ter be- schikking stond in Germesheim heeft opgeblazen. Zaterdag maakte het 3e le- ger het record aantal van 19.000 gevangenen. Ten Z. van Coblenz zijn de Amerikanen op verschillende punten in booten over den Rijn gegaan. De troepen van maarschalk Montgomery, wiens offensief als het belangrijk- ste moet worden beschouwd, hebben 4 bruggehoofden gevormd over den Rijn tusschen Emmerik en het Ruhrgebied; Zaterdag vonden groote luchtlandingen plaats; 40.000 man met volledige uitrusting, tanks en auto's werden door zware bommenwerpers en 3100 gliders omlaag geworpen. De tegenstand was zwak. Het geall. hoofdkwartier meldt, dat de operaties bijzonder gunstig slagen. De 4 bruggehoofden zijn reeds tot één vereenigd, dat een lengte heeft van meer dan 50 km. en een diepte van 12 à 15 km. De infanterie heeft een volledige verbinding met alle luchtlandingstroepen gekregen. Veroverd werden o.a. Wezel, Bislich, Hamminkeln en Dinslaken (in het Ruhrgebied). De te~ genstand in de kernstelling Rees is vrijwel gebroken. De luchtlandingstroe- pen hebben 6 bruggen over den Ouden IJsel intact in handen gekregen ten N. van Wezel. De geall. zijn reeds over deze rivier heen. Bij Hamminkeln is de rijksautoweg doorsneden. De vijandelijke tegenstand neemt toe; de hoofd- macht is echter nog niet in den strijd geworpen. Het bruggehoofd bij Remagen is nu 55 bij 20 km. In het N. rukken de Amer. op in de richting Köln-Deutz. LUCHTFRONT. De luchtmacht ondersteunt het offensief tot het uiterste. Zater- dag werden 10.000 vluchten gemaakt. Zondag werden door de R.A.F. Hannover, Osnabrück en Münster aangevallen; de Amer. bombardeerden de ondergrondsche olieopslagplaatsen bij Brunswijk en Hamburg. Zaterdag werd Berlijn door Amer. vanuit Italië gebombardeerd. Mosquitos waren voor de 33e nacht boven de Rijkshoofdstad. OOSTFRONT. Zaterdag meldde een dagorder van maarschalk Stalin, dat het 3e Oekrainsche leger onder maarschalk Tolboechin tusschen Budapest en het Ba- latonmeer op een 100 km. breed front 70 km is opgerukt. Stuhlweissenburg en Vesprem werden veroverd. Het leger rukt verder op en bedreigt Raab op 70 km. van de Oostenrijksche grens. Zondag meldde een dagorder, dat het 2e Oekrainsche leger ten N.W. van Budapest in het offensief is gegaan en hier Estergom en Gran heeft veroverd, maarschalk Tolboechin heeft de groote vlak- te naar Weenen bereikt. De aanval geschiedde nadat 11 tankdevisies van den vijand, die 14 dagen lang aanvallen gedaan hadden aan het einde van hun krachten gekomen waren. De vijand verloor 70.000 dooden. In Opper-Silezië werden Weisse en Leobsütz veroverd. In O.Pruisen is de laatste vijande- lijke versterking, Heiligenbeil, genomen. 7000 gevangenen. Bij Danzig werd Boliva, een van de noordelijke voorsteden, veroverd. Zoppet was reeds Vrij- dag gevallen. VERRE OOSTEN. Nagoija werd wederom door superfortresses aangevallen. DIVERSEN. Maarschalk Montgomery heeft de verbroedering van zijn soldaten met de vijandelijke bevolking verboden. Min. Churchill bevindt zich in het hoofdkwartier van Montgomery, tot zijn groote vreugde, zooals de premier verkondigde, en heeft 3 uren doorgebracht aan den oostelijken Rijnoever, waar hij de stellingen der Amer.inspecteerde. Generaal Eisenhower heeft eenige malen een waarschuwing gericht tot de Duitsche Wehrmacht en de S.S., behelzende, dat een geheime order van het Führer-Hauptquartier zich in zijn handen bevindt, waarin bevolen wordt alle geall. parachute-troepen, die den Duitschers in handen vallen, om het leven te brengen. De opperbevelhebber bedreigt zoowel degenen, die dergelijke misdaden zouden bevelen, alsmede hen, die ze zouden uitvoeren, met de al- lerstrengste straffen, die genadeloos zullen worden voltrokken. LAATSTE NIEUWS. Het leger van generaal Patton is reeds 20 km. voorbij Darmstadt, en rukt nog steeds snel op. -o- -2- OORLOGSMISDADIGERS. Radio Oranje gaf als antwoord op de vraag van een luisteraar: "Wat is een oorlogsmisdadiger?" de volgende definitie: "Oorlogsmisdadiger is hij, die in oorlogstijd een daad bedrijft, welke strijdig is met het geschreven of on- geschreven oorlogsrecht". Hij, die de daad verricht en hij, die het bevel ertoe gaf, zijn gelijkelijk verantwoordelijk. In verband hiermede doet de vraag zich voor: zijn Hitler, Himmler enz. oor- logsmisdadigers? En nu lazen wij hieromtrent het volgende: "Uit een zuiver rechtskundig oogpunt is dit een netelig probleem, al zijn deze figuren hoe dan ook verantwoordelijk voor het uitbreken dan den oorlog". In den vorigen oorlog heeft men den Keizer en de opperbevelhebbers tot oor- logsmisdadigers verklaard, omdat zij den oorlog hadden ontketend. Dit is echter geen oorlogsmisdaad, zooals uit de hierboven omschreven definitie voldoende blijkt. Ook heeft men hen aansprakelijk willen stellen voor de gruwelen, welke in België, o.a. in Leuven, Dinant en Namen gebeurd zijn. Maar zij hadden daar- toe het bevel niet gegeven. Wat deze misdaden betreft, was wel bijv. de be- velvoerende generaal te Leuven, von Manteuffel verantwoordelijk, evenals die officieren en soldaten, die de misdaden bevalen resp. uitvoerden. Maar voor zoover is na te gaan, had het opperbevel hiermede niets te maken, evenmin als de Keizer. Dat men von Manteuffel en zijn consorten na den oorlog niet gestraft heeft, was een gevolg van het feit, dat de geallieerden Duitschland niet bezet hebben en dus feitelijk geen macht over hen konden krijgen. Thans zijn de verhoudingen anders en zullen de misdadigers zeker gegrepen kunnen worden. Wat nu Hitler en Himmler enz. betreft, lijkt het ons absurd te stellen, dat wij hier te doen hebben met een "netelig probleem". De geheele terreur im- mers in het bezette gebied is door deze lieden niet slechts bevolen, maar van A tot Z georganiseerd. Zij hebben de terreur tot een onderdeel van hun oorlogvoering gemaakt, hebben deze nadrukkelijk gewild, en zóó gewild, als zij zich tot nu toe afspeelt. Nooit zullen Hitler, Himmler of wie ook tot deze misdadigersbende behoort, kunnen zeggen: "Wij hebben het niet gewild". Integendeel; zij waren het, die het nadrukkelijk eischten en ieder met den dood bedreigden, die hun orders niet wilde uitvoeren. Wij spreken hier uitsluitend over de tijdens de bezetting in de verschil- lende landen gepleegde misdaden, niet over de schuld aan den oorlog. Dit nl. is een geheel ander vraagstuk. Zoolang de oorlog niet nadrukkelijk interna- tionaal tot een misdaad verklaard is, zooals Erasmus, Hugo de Groot, Prof. van Vollenhoven en hun geestverwanten eischten, lijkt het ons onmogelijk om hem, die een oorlog ontketent tot misdadiger te verklaren. Om Hitler c.s. te straffen is dit echter allerminst noodzakelijk. Zij heb- ben ook zonder dat reeds zooveel ongehoorde gruwelen op hun geweten, dat zij de galg duizendmaal verdiend hebben. Wij zijn er dan ook van overtuigd, dat zij kun gerechte straf niet zullen ontgaan. De discussies, welke over deze kwestie nog gevoerd zullen worden, zullen er misschien eenigszins toe bijdragen om den menschen het besef bij te brengen dat datgene, wat door Erasmus, de Groot en Vollenhoven gezegd en geschreven is, de moeite van het ernstig overwegen meer dan waard is. Deze oorlog heeft zoo ontzaggelijk veel ellende over de wereld gebracht, dat het tijd is na te gaan, of thans niet het oogenblik is aangebroken om den oorlog tot internationale misdaad te verklaren. Niet dat er dan nimmer meer een oorlog zal uitbreken, maar in elk geval weet degene, die den oorlog ontketent dan, welk lot hem wacht, wanneer hij niet mocht zegevieren, terwijl bovendien de volkeren eerder geneigd zullen zijn om den misdadiger onschadelijk te maken. Nu de volkeren er rijper voor zijn dan ooit te voren, is het noodig ze te doordringen van het besef, dat elke aanvalsoorlog een misdaad is, en ver- weer daartegen een rechtshandeling, waartoe de andere volken dus verplicht zijn. -o- -3- Den dag waarop Rauter is neergeschoten, werden naar gemeld wordt, in Apel- doorn 140 mannen van de straat opgepakt en tezamen met 60 politieke gevan- genen uit de kazerne aldaar, op straat neergeschoten. Vrouwen en kinderen werden gedwongen deze massamoord bij te wonen. Deze moordpartij is een oorlogsmisdaad van het gewone genre, zooals dit door Hitler en Himmler en hun bondgenooten is uitgedacht en onverbiddelijk geëischt wordt. De S.D. doet deze laagheden van ganscher harte. -o- KRIJGSGEVANGENENHAUSSE. Evenals in Tunis, waar het geheele Duitsche leger zich onverwachts overgaf, en evenals in Frankrijk, waar duizenden en duizenden zich in de tweede helft van Augustus 1944 naar de krijgsgevangenenkampen der geallieerden spoedden, zien wij ook thans in het Saargebied weer een hausse in het zich overgeven. Het zou natuurlijk dwaas zijn om dit te verklaren uit lafheid van den Duit- schen soldaat, die over het algemeen behoorlijk vecht en lang stand houdt. Hij is niet slechter dan de Duitscher in den vorigen oorlog, toen men ech- ter dit eigenaardige verschijnsel niet kon waarnemen, zeer zeker niet in de mate, waarin het in dezen oorlog zich voordoet. Hoe is dit dan te verklaren? De eenvoudigste manier is om één oorzaak te noemen en deze te maken tot eenige, maar zoo eenvoudig verloopen de psychische processen niet. Wanneer wij vernemen, dat den Amerikaan, die met 19 gevangenen op stap gaat, met 340 in het gevangenkamp aankomt; wanneer wij lezen, dat de soldaten zich aan iedereen, die een uniform draagt overgeven; dat officieren in hun beste uniform gestoken, met een handkoffertje bij zich aan den kant van den weg zitten te wachten op de geallieerde troepen, dan blijkt hieruit, dat de Duitscher over het algemeen vermoeid is van den oorlog en niet in een over- winning gelooft, en dat hij slechts doorvecht, zoolang de spheer waarin hij zich bevindt -en wij bedoelen hiermede de moreele, of als men dat beter vindt: de psychische- hiervoor gunstig is. Wij moeten hierbij in aanmerking nemen, dat de Duitscher door het Hitlerrégime zoo is afgedrild, dat hij vrijwel geen persoonlijkheid meer bezit en dus bijna uitsluitend zijn omge- ving imiteert. De S.S. nu heeft o.a. tot taak om in dit opzicht de norm aan te geven, de spheer te bepalen; en dit lukt, zoolang de terreur effectief is. Schiet deze tekort, en worden de mannen dus aan zichzelf overgelaten, dan is het voor de hand liggend, dat -zoodra ergens de moreel zakt, de oor- logsmoeheid de bovenhand krijgt en hier en daar zich contingenten gaan over geven- dat dan de imitatiedrang ertoe leidt, dat duizenden dit voorbeeld botweg navolgen, even goed als zij botweg doorvochten, zoolang de omstan- digheden anders waren. Door afstomping, terreur, en bovendien door het onmogelijk maken van elke organisatie welke eventueel verzet zou kunnen verkondigen, heeft het Hitler régime bereikt, dat het Duitsche volk onzinnig lang stand houdt, veel en veel langer dan in den vorigen oorlog, ofschoon het met eigen oogen ziet waartoe dit stand houden leidt. Voeg hierbij de neiging van den Duitscher om te ge- hoorzamen, de wellust welke hij ondervindt, wanneer hij blind gehoorzamen mag, wat nog vergroot is, doordat hij zijn persoonlijkheid heeft laten ver- nietigen, dan verbaast ons het stand houden niet, maar dan komen wij tevens tot de conclusie, dat dit drilproces de oorzaak is, dat geheele legers plot- seling ineenstorten en zich naar de krijgsgevangenenkampen reppen. De Kadaverdiscipline is oorzaak van het feit, dat Duitschland zich laat ver- woesten zonder dat er ergens een ernstig protest te hooren is binnen de grenzen van het Derde Rijk. Dezelfde discipline is oorzaak, dat het volk innerlijk geen weerstand bezit, omdat de Duitsche mensch een ding is geworden. In twee dagen meer dan 30.000 krijgsgevangenen in het Saargebied. -o- -4- VARIA. Gen.Eisenhower richtte zich den 24en Maart tot de binnenlandsche strijd- krachten in verband met het groote offensief. Hij herinnert eraan, dat den 17den Sept. een boodschap gezonden werd waarin werd opgeroepen om de operaties te doen verloopen vlgs. de regels der oorlogsvoering en de orders van Z.K.H.Prins Bernard en de andere leiders stipt op te volgen. De opperbevelhebber waarschuwde voor overijld handelen tengevolge van het huidige enthousiasme, beval een ieder op zijn post te blijven, de bevelen op te volgen en in actie te treden wanneer preciese instructies daartoe gegeven werden. Voortijdige actie kost Nederlandsche levens en verzwakt de kracht om op het juiste oogenblik toe te slaan. Z.K.H.Prins Bernhard sprak zijn vertrouwen uit, dat ieder zijn best zal doen, wanneer gevraagd wordt om in actie te treden, ondanks het lange en bittere wachten, dat is vooraf gegaan. Hoofdzaak is en blijft niets te ondernemen op eigen initiatief; strenge discipline te handhaven en zich te hoeden voor provocateurs. Instructies zullen op de bekende wijze en beproefde manier gegeven worden. Koningin en Vaderland rekenen op U. -o- Tijdens Haar verblijf in bevrijd gebied bezocht H.M.de Koningin ook den Bosch, waar Zij een delegatie ontving uit Gelderland, welke provincie H.M. niet kon bezoeken wegens het daaraan verbonden gevaar. H.M. onder- hield zich verder met verzetslieden, nagelaten betrekkingen van slacht- offers van den vijand gedurende verscheidene uren. Op verzoek van H.M. heeft Radio Oranje aan bevrijd gebied doen weten, dat de Koningin zeer diep geroerd is door de ontvangst in bevrijd gebied, welke een onvergetelijken indruk gemaakt heeft, waarvoor woorden tekort schieten. H.M. is zeer getroffen door den moed en den vasten wil en krachtdadig mede te werken aan een nieuw vaderland. Ook was zij zeer verheugd kennis te maken met de verzetsbeweging en de binnenlandsche strijdkrachten en de gegroeide eensgezindheid te constateeren. -o- Het bombardement van den Haag. De Britsche regeering heeft haar diepe leedwezen uitgesproken, mede namens de R.A.F. voor de ramp, welke den Haag heeft getroffen. Er is een grondig onderzoek ingesteld, waardoor gebleken is, dat er een verkeerde uitvoering gegeven is aan de verstrekte opdracht. De schuldigen zullen disciplinair worden gestraft. Het Engel- sche volk heeft met diep leedwezen vernomen, hoezeer Nederland door deze ramp getroffen is. De R.A.F. zal de grootste nauwkeurigheid betrachten om een herhaling te voorkomen. -o- In het Weteringplantsoen zijn Zaterdag j.l. door een onbekende bloemen met de Nederlandsche kleuren neergelegd als stille hulde aan de slachtoffers, die daar vermoord werden. Hier volgt een gedichtje, dat een inzender ons zond: Memento: Daar stonden vijftien martelaren Zij zagen dat 't gespuis het In 't gras van 't Weteringplantsoen. schiettuig laadde, Zij waren jong, doch onverschrokken, En in elks oogen lag een stil Zij wisten wat hun beul ging doen gebed; "Heer neem mij op in Uw genade.." Het was een koude Maartsche ochtend, Zij stierven als herauten van Alsof de zon niet komen wou. 't verzet. Ze stonden zwijgend naast elkander Er blikten voor het laatst in 't grauw. Zij schaarden door hun dood zich onder Neerlands helden, Er zullen hen nog volgen, - veel gingen hen reeds voor. Met Gods hulp zullen wij die moorden eens vergelden. Waardoor ons volk zijn beste bloed verloor. -o-o-o-
