No.83 2 Mei 1945 ---------------------------------------------------------------------- Voor de Noord-Duitsche radio verklaarde admiraal Dönitz gisterenavond, dat Hitler in de Rijkskanselarij gisterenmiddag zou zijn overleden; het heet dat hij gevallen is als een gewoon soldaat. Dönitz heeft zichzelf als Hitler's opvolger genoemd. Omtrent Graaf Bernadotte wordt thans ge- meld, dat hij niet met Himmler, maar met veldmaarschalk von Busch en met Dönitz gesproken heeft in tegenwoordigheid van afgevaardigden van de Zweedsche regeering en het Zweedsche leger. Dönitz is van plan den "aan- valsoorlog" tegen Rusland voort te zetten, evenals de verdedigingsoor- log" tegen Amerika en Engeland. Blijkbaar is de eisch: capitulatie voor Rusland, onaanvaardbaar voor sommige nazi's. Het is mogelijk, dat hier een politieke manoeuvre geprobeerd wordt, welke van geen belang is, om- dat de feitelijke toestand van de nazi's hopeloos is.- Er is een gemengde commissie ingesteld, welke de voedseltoevoer naar het Westen regelt. De haven van Rotterdam is hiervoor beschikbaar gesteld, terwijl ook voedsel langs den weg wordt aangevoerd. FRONTNIEUWS WESTFRONT. Het Britsche leger heeft een bruggehoofd, een tweede, over de Elbe gevormd en dit vereenigd met het 1e, bij Lauenburg. Het staat nog ruim 30 km, van Lübeck af. In Beieren is de tegenstand ineen gestort. Het 3e leger heeft in een dag 40 km afgelegd en de Inn bij Braunau, Hitler's geboorteplaats, bereikt. Het 7e leger staat bij Scharnitz op 15 km. van Innsbrück. Munchen is veroverd. De Franschen zijn bij Bregenz over de Oostenrijksche grens en rukken verder op. Zij hebben Friedrichshaven ver- overd. OOSTFRONT. In Berlijn wordt nog steeds hevig gevochten; alleen de fana- tieke groepen bieden nog tegenstand. In de ondergrondsche spoorweg wor- den zij bestreden door veteranen van Stalingrad, die hen bestoken met artillerievuur, waardoor soms groote brokken asphalt uit de straat om- hoog geslingerd worden. De Russen hebben het ministerie van binnenland- sche Zaken, het Rijksdaggebouw en het hoofdpostkantoor in handen. Zij zijn van Moabit uit over de Spree getrokken, hebben een vaste linie in de Tiergarten en rukken op naar de Brandenburger Tor. De troepen, die uit het Z. der stad oprukken, staan reeds in de Leipzigerstrasse. Het leger van maarschalk Rokossovski staat 100 km. ten W. van Stettin en heeft hier o.a. Neu-Strelitz, Fürstenberg, Waren, Malchien, Greifswald en Stralsund veroverd. Zij staan op minder dan 60 km. van Rostock. Het leger van Zjukov heeft ten W. van Berlijn Brandenburg veroverd. ITALIE. Alleen bij den Brennersp. - wordt nog tegenstand geboden. De ge- all. zijn Turijn en Venetië binnengerukt; de haven van Venetië en de sche- pen in de haven, waaronder een van 24.000 ton, zijn onbeschadigd. Ten N.W. van Triëst is een verbinding tot stand gekomen tusschen het leger van maarschalk Tito en de Engelschen. Graziani, die zich in geall. handen be- vindt, heeft het Ligurische leger, hetwelk uit 2 Duitsche en 4 fascis- tische divisies bestaat, bevel gegeven te capituleeren. VERRE OOSTEN. De Australiërs zijn in Ned.Indië op Tarakan geland bij Bor- neo volgens Japansche berichten. Gebombardeerd werden Nicobaren en de Andemaren, benevens Tokio. In Birma staan de Britten nog 50 km. van Ran- goon. DIVERSEN. De Nederlandsche Regeering dringt er op aan, gezien de politie- ke gebeurtenissen der laatste dagen, ALLE VOORTIJDIGE DEMONSTRATIES EN VREUGDEBETOON ACHTERWEGE TE LATEN. Maandag werd 1250 ten voedsel afgeworpen; Dinsdag 1800 ton, bij Rotter- dam en Den Haag. Het voedsel bestaat o.a. uit margarine, vleesch, groente, suiker, meel, gist, thee, chocolade. Vrijwilligers werken des nachts door om de voedselpaketten in de vliegtuigen te laden.- Moskou heeft gemeld, dat in Oostenrijk een provisorische regeering is gevormd uit verschillende groepen der bevolking onder leiding van den sociaal-democraat Dr.Karl Renner: hij was de eerste Oostenrijksche kan- selier na den vorigen wereldoorlog. De Vereenigde Staten hebben deze re- geering niet erkend. De "Times" merkt op, dat het volkomen in het belang van Oostenrijk is, dat er een democratische regeering tot stand komt, maar het blad oefent critiek uit op het feit, dat Rusland deze aangele- genheid heeft opgelost zonder eenige ruggespraak met de bondgenooten. Deze moeten één bloc vormen, opdat zij de oogst der overwinning onbe- schadigd binnenhalen. -o- -2- WINSTON. De Right Honorable Winsten Leonard Spencer Churchill, de meest energieke de meest op den voorgrond tredende figuur van het Britsche politieke le- ven sedert het uitbreken van dezen oorlog. In 1929, na een dynamische loopbaan, trok hij zich gedurende tien jaren terug. Doch toen de oorlog uitbrak, dwong de publieke opinie de toenma- lige regeering om Churchill in haar rijen op te nemen en hij werd First Lord of the Admirality (minister van Marine) welke functie hij ook in 1914 had bekleed. Korten tijd later was hij Eerste Minister.- Churchill stamt uit een oud-adelijk geslacht, Hij werd in 1874 geboren op Blenheim Castle als de zoon van Lord Randolph Churchill en de klein- zoon van den Zevenden Hertog van Marlborough. Zijn moeder, een zeer knappe en aantrekkelijke vrouw, was de dochter van Leonard W.Jerome, een der vooraanstaande figuren in New York van omstreeks 1860 en mede-eige- naar van de New York Times. Churchill is dus een halve Amerikaan, hetgeen misschien zijn on-Engelsch aandoende levendigheid en overmaat van ener- gie verklaart.- Op school was hij een slechte leerling; hij had een grondige hekel aan Grieksch, Latijn en wiskunde en had de slechtste cijfers van zijn klas. Alleen, als er kattekwaad werd uitgehaald, was hij nummer een. Zijn vader besloot dan ook tenslotte om hem een militaire loopbaan te doen volgen, aangezien hij hem te dom achtte voor iets anders. Driemaal moest Winston het toelatingsexamen voor Sandhurst (de Militaire Academie) doen, voor hij slaagde.- Na zijn eindexamen, werd hij benoemd tot 2e luitenant in een cavalerie~ regiment, doch het garnizoensleven had voor hem weinig aantrekkelijks, en hij vroeg en kreeg verlof om naar Cuba te gaan, waar een opstand gaande was, welke tot den Spaansch-Amerikaanschen oorlog, voerde. Hij sympathy- seerde met de opstandelingen, doch vocht in de Spaansche gelederen en keerde naar Engeland terug met een decoratie voor dapperheid. De volgende twee jaren bracht hij door met zijn regiment in Britsch In- dië, speelde polo, fungeerde als correspondent voor een krant, iets on- gehoords voor een Britsch officier en vocht tegen stammen in de bergen op de grens van Afghanistan. Tijdens zijn verblijf in Indië kwam hij tot de ontdekking, dat hij eigenlijk weinig geleerd had en dus begon hij te lezen. Daarna ging hij schrijven en er zijn vandaag weinig menschen, die beter Engelsch proza schrijver dan hij. Terug in Engeland wilde hij zich laten inschrijven bij de Universiteit te Oxford, doch hij was te oud.- Vervolgens ging hij naar Afrika, waar hij zich aansloot bij een expedi- tie van Kitchener in Egypte. Naar aanleiding van deze campagne schreef hij een boek "De oorlog aan de Rivier" (The River War), dat beschouwd wordt als het standaard boek inzake die expeditie, waarna hij zijn ont- slag uit het leger nam. Het jaar daarop was hij terug in Afrika als oor- logscorrespondent voor de Morning Post. Den 15en November 1899 werd hij door de boeren gevangen genomen, slaagde er echter in om uit zijn gevan- wenis te ontsnappen en keerde naar Engeland terug, waar hij gefêteerd werd als een nationale held.- In 1901, hij was toen 27 jaren oud, nam hij zitting in het Parlement als lid van de Conservatieve partij. Sindsdien heeft hij zijn leven aan de politiek gewijd, slechts afgewisseld door tournées voor het houden van lezingen, reizen, het schilderen van aquarellen, krijgskundige studies en het schrijven van niet minder dan 19 boeken. Toen hij zijn politieke loopbaan begon, kwam hij tot ontdekking, dat hij iets miste, waarover hij zich nimmer zorgen had genaakt, n.l. geld. Dus ging hij lezingen houden, welke hem in vijf maanden ruim een ton opbrachten.- Hij is driemaal van politieke richting veranderd, hetgeen de antipathie verklaart, welke de door de wol geverfde conservativen en liberalen voor hem voelden. Eenmaal in het Parlement maakte Churchill snel car- rière. In 1911, toen hij 37 jaren oud was, benoemde Asquith hem tot Mi- nister van Marine, omdat deze hem, in verband met zijn groote energie en activiteit, als de man beschouwde, die in staat zou zijn op korten termijn de dringend noodzakelijke reorganisatie van de Britsche vloot tot stand te brengen, gezien de internationale situatie. Churchill schudde de Ad- -3- miralen wakker, voerde de slagschepen der Queen Elizabeth klasse in, gaf ze kanonnen van 15 inch en zorgde ervoor, dat de Vloot direct kon uitva- ren toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak.- Toen de campagne tegen de Dardanellen mislukte, buiten zijn schuld, nam hij ontslag en ging naar Frankrijk als officier. Lloyd George echter riep hem in 1917 terug en benoemde hem tot Minister voor Oorlogsproduc- tie. Vervolgens was hij Minister van Defensie, Minister voor luchtvaart en Minister voor Koloniën. Tijdens deze jaren werkte hij bovendien hard om de Iersche kwestie tot een goed einde te brengen. In 1924 werd hij Mi- nister van Financiën, hij, die als jongen niet in staat was geweest om wiskunde te leeren en bleef als zoodanig tot 1929 in functie. De over- winning van de Labour Party en de daarop volgende Nationale Regeering waren oorzaak, dat hij zich terugtrok en men tien jaren lang weinig of niets van hem hoorde. Deze tien jaren liet hij echter niet ongebruikt voorbij gaan; hij ontwikkelde zijn ideeën en schreef zijn boeken.- Hij bleef natuurlijk lid van het Parlement en toen in 1933 Hitler in Duitschland aan het bewind kwam, was hij een der zeer weinige Britsche politici, die inzag, dat dit een groot gevaar voor het Britsche Konink- rijk en de gehele wereld betekende. Zes jaren lang, èlken dag, schreef en sprak hij over dit gevaar, wees speciaal op ieder phase van de Duit- sche herbewapening. Slechts weinigen luisterden naar hem, doch op den duur had zijn taai volhouden succes. En toen in September 1939 de Twee- de Wereldoorlog uitbrak, kon Chamberlain niet anders doen dan Churchill in de Regeering opnemen.- Vandaag, op 71-jarigen leeftijd, ziet Churchill er minstens 10 jaren jonger uit en hij maakt de indruk van een uiterst gezonden bulldog. Als hij spreekt, kiest hij zijn woorden als een juwelier de edelsteenen voor een kunstwerk, zelfs in een gewoon gesprek en men mist steeds de dicta- phone om het gesprokene te kunnen vastleggen en om er later weer eens naar te kunnen luisteren. Niet alleen kan Winston goed spreken, hij kan ook goed luisteren, de basis voor een prettige conversatie. Als regel stelt hij meer vragen, dan hij er beantwoordt.- Hij bezit een buiten op een 30 kilometer van Londen, waar hij zijn vrij- en tijd doorbrengt. Hier heeft bij met zijn eigen handen vijvers en tui- nen aangelegd, muren en hokken gebouwd. Sedert jaren beoefent hij het vak van metselaar als zijn liefste hobby en hij is zelfs lid geweest van de vakvereeniging van metselaars. Hij werkt in een blauw werkpak en rookt daarbij zijn beroemde lange sigaren. Een andere hobby van hem is schilderen en hij heeft verscheidene malen zijn werk onder de naam van Charles Morin geëxposeerd.- Het groote geheim van zijn succes is zijn verbeeldingskracht en hij was bijv. een der weinigen, die direct de enorme waarde van de tank inzag en de ontwikkeling van dit wapen, dat den landoorlog volledig heeft ge- revolutioneerd, sterk pousseerde. Zijn werkkracht is eveneens enorm. Na- dat hij zijn groote werk over het leven van Marlborough had geschreven, begon hij direct aan de uitgebreide geschiedenis der Anglosaksische vol- keren, alhoewel hij tegelijkertijd zijn handen vol had met zijn werk als lid van het Parlement. Hij laat dan ook niets aan het toeval over en toen hij in 1911 Minister van Marine werd, liet hij een groote opvouw- bare kaart maken, waarop hij nauwkreurig elken dag de positie van ieder Duitsch oorlogsschip werd aangetekend, Toen hij in 1939 opnieuw in het Ministerie van Marine kwam, liet hij die kaart weer opzoeken en hem op- nieuw in zijn werkamer ophangen. Churchill is een man, die leeft en het leven liefheeft. Hij is soldaat geweest, historicus, heeft aan sport ge- daan, was schilder, journalist, politicus, organisator. Twee groote eigenschappen, energie èn talent, zijn in hem vereenigd en hebben hem gemaakt tot een der meest vooraanstaande figuren van onzen tijd. - (Naar aanleiding van "The incomparable Winston" door John Gunther) -o- -4- VARIA. Op het dat oogenblik, dat wij dit schrijven - Dinsdagmiddag - is de politieke toestand nog ongewijzigd, althans uiterlijk. Graat Bernadotte heeft Himm- ler weder gesproken en zich daarna in Kopenhagen onderhouden met Duitsche ambtenaren en den gevolmachtigde voor Denemarken, waarna hij naar Stock- holm is teruggekeerd om het Zweedsche ministerie von Buitenlandsche Zaken op de hoogte te stellen. Omtrent den inhoud zijner mededeelingen is ons niets bekend maar wel hebben wij het recht te vermoeden, dat de toestand gunstig is. Maarschalk Stalin heeft n.l. in zijn boodschap van den eersten Mei aan het Russische volk gezegd, dat het einde van den oorlog onmiddellijk te verwachten is. Churchill antwoordde op een vraag omtrent de onderhandelingen, dat hij geen bijzonderheden kan mededeelen, behalve dat de toestand veel gun- stiger is dan vijf jaar geleden. Als in den loop der week belangrijke inlichtingen hem bereiken, zal hij persoonlijk het Lagerhuis op de hoogte stellen. Is het Huis verdaagd, dan geschiedt het per radio. De omstandigheden in het bezette gebied worden geleidelijk gunstiger. Er worden belangrijke hoeveelheden voedsel gebracht door de Britsche en Amerikaansche luchtmacht; de dijken van de Wieringermeer worden reeds weer gedicht. Het werk staat onder leiding van een waterstaatkundige ingenieur en in de omliggende dorpen zijn door middel van aanplakbil- jetten arbeiders opgeroepen om bij dit werk behulpzaam te zijn. (Vanuit Londen is medegedeeld, dat bij de inundatie van de Wieringer- meer geen menschenlevens te betreuren zijn.) Het droogmaken, dat natuurlijk eerst geschieden kan nadat de dijken hersteld zijn, zal ca 3 maanden in beslag nemen. Op sommige plaatsen staat 7 M. water en kunnen de boeren, over het dak hunner hoeve varen. Wat de voedselvoorziening betreft, kunnen wij mededeelen, dat Ir. Louwes eenige dagen geleden naar Groningen en Friesland vertrokken is, om te trachten een regeling te treffen voor de hervatting der voedseltrans- porten over het IJselmeer naar de hongerprovincies. 383 Nederlandsche burgers, die uit Buchenwalde bevrijd zijn, zonden een gelukwensch aan Prinses Juliana ter gelegenheid Harer verjaardag. De Prinses antwoordde hierop als volgt: "Ik zend U mijn diep ontroerde dank voor Uw boodschap, tevens namens mijn Moeder en ons allen. Wij zijn zeer verlangend U allen spoedig in het vaderland de hand te kunnen drukken." Van de bevrijde Nederlanders zijn 79 ziek, echter wel in staat om de terugreis te maken. In totaal zijn 500 Nederlanders in Buchenwalde om het leven gebracht. Op de plenaire zitting van de conferentie te San Francisco, die door Eden werd voorgezeten, heeft Molotof zich tegen het uitnoodigen van Argentinië gekant. Van tevoren had hij op een persconferentie ver- klaard dat wanneer de Vereenigde Volkeren van oordeel zijn, dat Argentinië aan de conferentie moet deelnemen, Sovjet-Rusland van mee- ning is, dat Polen eveneens vertegenwoordigd moet zijn. Hij zeide het absoluut noodzakelijk te achten, dat het te Jalta genomen besluit inz. het vormen van een nieuwen Poolschen staat ten uitvoer wordt gebracht. De stemming over het deelnemen van Argentinië had tot resul- taat, dat met 3 tegen 4 stemmen besloten werd dit land uit te noodigen. Tegen stemden Sovjet-Rusland, Tsj.-Slovakije, Joego-Slavië en Grieken- land. O.a. Frankrijk onthield zich van stemming. Met algemeene stemmen werden Wit-Rusland en de Oekraine tot de conferentie toe gelaten. Het Uitvoerend Comité heeft met 9 tegen 3 stemmen besloten Argentinië uit te noodigen. Binnenkort zal in Engeland een algemeene oproep tot de bevolking wor- den gericht om de noodlijdende Nederl. bevolking van het noodige te voorzien. Generaal Eisenhower heeft verklaard dat V.E.day (Victory in Europe-day) niet afgekondigd zal worden voor Nederland, Denemarken en Noorwegen vrij zijn. -o-o-o-
