30-3-1969

Paasrede

Het begint met de terugkeer uit de winternacht (het (kerstverhaal)
Het Paasverhaal is een triompf over de winter = het onbewuste want in de Christusmythe is de zon het bewustzijn geworden.

Het is het oude verhaal: de zon, die uit de nacht
                             uit de winter terugkeert;
de wedergeboorte der zon.

De primitieve mens is bang voor de nacht; kinderen zijn dat ook dikwijls.
De mens wil vuur en licht. Hij is licht.
In het licht voelt hij zich thuis.

De vreugde over de terugkeer van het licht in de huizen en de straten na de bezetting. 1940-1944
De dood - "de nacht des doods" -
De grote doodsmoeder.
Zijn angst drijf hem tot het geloof in een leven hiernamaals, maar niet alleen zijn angst; ook zijn "zelfkennis".

Het paasverhaal wordt niet begrepen, d.w.z. de wederopstanding niet.

Het laatste avondmaal. Judas
Gethsemané - de slapende apostelen
 hij bidt - denkt d.w.z. is alleen op zijn bewustzijn aangewezen.
Hij vraagt zich af of het bewustzijn moet (sollen) triompheren over het onbewuste - der strijd ertegen moet aangaan.
Het onbewuste is een grote macht, omdat het ons vrijstelt van verantwoordelijkheid.

"Niet mijn wil, maar enz.". Dit betekent dat hij inziet, dat hij zijn aanleg moet verwerkelijken, verwezenlijken.
                                                                       58
Het paasverhaal is de geschiedenis des mensen - van het bewustzijn.
Jezus is de Mens als het bewustzijn.  Ecce Homo.

Judas verraad hem met een kus.

De gebeurtenissen voor het San ledin(?)
Het spreekt vanzelf, dat hij bespot wordt. De massa leeft onbewust.
De verlochening door Petrus.
Petrus is de oppervlakkige mens, gauw enthousiast.
"Heden zult gij enz." Hij komt tot inzicht, hij is de tragische kant van Jezus.
De kwestie der vergiffenis.
Vergiffenis schenken = begrijpen.
Maar wij moeten niet sentimenteel worden.
Wij moeten ook trachtten onszelf te begrijpen.

De kruisiging. De vrouwen bij het kruis.
De 2 moordenaars.
Heel het gebeuren is tragisch:
"Here vergeef het hun enz."
De massa weet nooit wat ze doet.
Daarom is ze ook weer niet tragisch, want hiertoe is nodig, dat ze tot inzicht komt van haar schuldeloos schuldig worden.
Dat gebeurt niet; daarom is zij alleen maar stompzinnig. Zij voelt zich niet schuldig.

Het sterven. Duisternis over de aarde. (alles verzinkt in het onderbewuste.)
Inkeer in de grote (doods)moeder in onze creatieve aanleg.
Het voorhangsel der tempels scheurde: Het allerheiligste wordt zichtbaar.

Uit de wond vloeit bloed en water.
                                                                       59
Het rotsgraf.

De priesters laten het graf bewaken.
Elke orhodoxie is conservatief.
Natuurlijk helpt dit niet.
Maar de progressieve mens wordt bespot, vervolgt, gehaat.
De massa is de dood der bewustwording.

De pieta.
De dood is degene die ons dwingt tot zelfbezinning.
Jezus op de schoot = in de schoot de Madonna.
Zelfbezinning: terugkeer tot de eigen creatieve oorsprong.

Paasmorgen.
Nu is hij astraal, het natuurlijke totaal verkeert tot zuiver bewustzijn.

Natuurlijk: het agressieve, het manlijk natuurlijke of andersom.

Het gebeuren op paaszondag is de afsluiting van het proces der menselijke beustwording, maar dit proces is nooit afgesloten.
Zijn is worden en dit gaat altijd verder, waaraan te bedenken, dat het zich negeert in het verworden.
                                                                       60
Een kind wordt volwassen en houdt daarmede op kind te zijn.
Het nieuwe is het oude op andere wijze. In de volwassene blijft het kind als opgeheven moment voorondersteld.

Een kind kan ook voorbijgaan in de dood.

Een liefde kan duren in vlagen verinnigen*, waarin zij steeds subtieler, steeds tederder wordt, maar zij kan ook sterven**.
*  Verinnigen: elk van beiden is meer en meer in de ander voor zich.
** Sterven: de eenheid is dan nog slechts formeel.

De Paasgedachte en de wereld van heden.
In deze wereld draait het niet om de bewustwording.
De massa strompelt bijkans bewusteloos voort.
Jezus is het bewustzijn van wat het begrip mens inhoudt. Maar dit is momenteel vrijwel zoek.
Er is een dolle jacht naar bezit, meer en meer, waaraan minder en minder en minder worden meegebracht.
Om deze schrijnende tegenstellingen te verdragen, moeten wij ons bewustzijn van wat het begrip mens inhoudt, vrijwel uitschakelen (verdringen).
Wat mens-zijn inhoudt staat in de Bergrede.                             61
Deze is niet het laatste woord.

Zij spreek van de armen van geest
                 zachtmoedigen
                 vreedzamen
                 die dorsten naar de gerechtigheid
                 die treuren *
                 reinen van hart
                 barmhartigen
                 wanneer men ze smaad
                 en vervolgt enz.
Ja, maar wie alles dult, maakt zich schuldig.

* treuren, omdat het onbewuste ons bewustzijn overweldigde;
 wie dan treurt, denkt en kan zichzelf corrigeren (troosten).
 Hij noemt hier menselijke eigenschappen, maar moet erbij
 zeggen, dat het om eigenschappen gaat, die de tegengestelde
 negeren.
 Daarom zijn uitspraken als "hebt uw vijanden lief" en dgl.
 oppervlakkig werkend; wel kan ik trachten hen te begrijpen
 en hen dus bijv. in de gevangenis stoppen.

Hij verwerp de rijkdom, wie meedoet aan de jacht naar rijkdom (meer en meer) is anti-menselijk.

De huidige wereld houdt de wacht bij het graf. In alle hoofdsteden waakt men over de welvaart.
Politici maken zich breed en vragen om respect.
Natuurlijk hebben zij de taak ervoor te zorgen, dat het volk geen gebrek lijd, maar ...
zij gehoorzamen blind aan de wensen der onbewuste massa, zij zijn de blinde leidslieden der blinden.
                                                62
Hier en daar zijn mensen, die werkelijk van oordeel zijn, dat de mens bij brood alleen niet leven kan; dat hij een andere taak heeft; dat hij als bewustzijn moet streven naar eenheid: liefdevolle redelijkheid, redelijke liefde.
Maar dit wordt niet bereikt door passief gedrag.

Wie wil medewerken om de steen van het graf te wentelen moet bereid zijn de strijd aan te binden tegen egoïsme, opgeblazenheid, hebzucht, genotzucht, uitbuiting, verachting van de medemens.
Opdat de wederopstanding kan plaatsvinden.

Er zal een andere Jezus opstaan dan die uit het bijbelverhaal, een verdiept bewustzijn, menselijker, rijker, sterker.
                                  ---